جهعفهر ئیمنكی: ئهگهر ئۆپۆزسیۆن بهیاننامهكهی خۆیان پێی موقهدهس بێت، ئێمهش بهرنامهی حكومهتمان پێ موقهدهسه
ویستیان رووداوهكانی سلێمانی له ههولێریش كۆپی پاست بكهن، بهڵام سهركهوتو نهبوون
گرێبهستمان لهگهڵ كۆمپانیایهكی پارێزهری كردووه و ئهوان نوێنهری ئێمهن
ههموو فهوزایهك به یاسا چارهسهر دهكرێت
گرێبهستمان لهگهڵ كۆمپانیایهكی بپارێزهری كردووه و ئهوان نوێنهری ئێمهن لهههموو ئهو شتانهی پهیوهندییان به دادگاوه ههيه
دیداری: رێبوار رهزا چوچانی
جهعفهر ئیمنكی ئهندامی مهكتهبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستان، لهم دیمانیهدا باس له بارودۆخی ئێستای ههرێم دهكات، به بڕوای ئهو رووداوهكانی ئێستا زیاتر بهرهو توندوتیژی چوون، راشیدهگهیهنێت، كه ئاڵۆزبوونی زیاتری بارودۆخهكه، له ئهستۆی لایهنی ئۆپۆزسیۆندایه.
رێبوار: ئهم قهیرانهی ئێستا، پێتانوایه ئهوهنده قوڵ بووبێتهوه كه نهتوانرێت چارهسهر بكرێت؟
جهعفهر ئیمنكی: رۆژ به رۆژ ئهم قهیرانهی ئێستا ئاڵۆزتر دهبێت، ئۆپۆزسیۆن له ههموو لایهك زیاتر بهرپرسیارهتی دهكهوێته ئهستۆ، چونكه قهیرانهكه زیاتر بهرهو ئاراستهی گرژی و ئاڵۆزی دهچێت، ئێمه بێ بنهما ئهوه ناڵێین، لهسهر ئهو بنهمایه دهیڵێین كه دهرگای دایهلۆگ كراوه بوو، كهچی ئۆپۆزسیۆن خۆی لێكێشایهوه و به بهیاننامه وهڵامی ئێمهیان دایهوه، له كاتێكدا ئێمه و ئۆپۆزسیۆن لهسهر خاڵێك كۆك بووین، كه پهیامی شهقام ههم به ئۆپۆزسیۆن گهشتووه و ههم به ئێمهش گهشتووه، كهواته كه پهیامهكه گهشتووه، بۆ فشاری جهماوهری لهسهر جاده ئهوهندهی تر چڕ ببێتهوه، بۆ باوهڕییان پێناهێنرێت كه ئهوان بگهڕێنهوه و دهرفهت به دایهلۆگ بدهن، چونكه ههموو لایهك دجهزانن و خۆیشیان به ئاشكرا بانگهشهی ئهوه دهكهن، كه ئۆپۆزسیۆن هێزی سهرهكی خۆپیشاندهرانه، كهوایه ئهم فشاره جهماوهرییه بۆ بهردهوامی پێدهدهن، له كاتێكدا كه پارتی و یهكێتی ئامادهبوون بۆ چارهسهری ئهو قهیرانه، چ گرفته ههنووكهییهكان بێت، یان گرفته درێژخایهنهكان بێت، بۆیه ئێستاش دهڵێین دهبێت جارێكی تر بگهڕێینهوه سهرمێزی دانوستاندن و متمانه به یهك بكهینهوه، چونكه خۆ ئێمه شاندی دانوستاندكاری دوو دهوڵهتی دوژمن نین، ئێستاش دهرفهتی ئاشتییانه زۆر ماوه و دهبێت ههوڵی بۆ بدهین.
رێبوار: له گفتوگۆكانی پێشوو ههردوو لایهنی دهسهڵات و ئۆپۆزسیۆن باسی ئهوهیان دهكرد، كه ههنگاوی ئیجابی نراوه، بهڵام لهو لاشهوه قهیرانهكان ههر بهردهوامن، ههردوو لاشتان بهرپرسیارێتییهكه دهخهنه ئهستۆی یهكتری، ئهم لێك دوورییه به بڕوای ئێوه سهرناكێشێت بۆ ئاڵۆزی زیاتر و دووركهوتنهوهی زیاتری لایهنهكان له یهكرت؟
جهعفهر ئیمنكی: راسته، ئێمه ههوڵماندا زیاتر له یهكتر نزیك ببینهوه، بهڵام زیاتر له یهك دوور كهوتینهوه، بهڵام ئێمه دهڵێن ئۆباڵی ئهم رهوشه و بهرپرسیارێتی ئهم رهوشه زیاتر له ئهستۆی ئۆپۆزسیۆنه.
رێبوار: بۆچی له ئهستۆی ئهوانه؟
جهعفهر ئیمنكی: لهبهر ئهوه ئێمه رێككهوتبووین لهسهر ئهوهی كه گفتوگۆكان بهردهوام بن، له تهكنیكی سێ قۆڵییهوه بهرهو پێنج قۆڵی و بهرهو ئهوهی كه ههموو لایهك تێیدا بهشدار بن، ئهمهش بهبێ شاردنهوه و بهبێ ئهوهی لایهنێك ئیعترازی لهسهر ئهو ئسلوبه ههبێت، ئهوانیش و ئێمهش دهڵێین تهنها چاره دایهلۆگه، بۆیه دهبێت ههموومان مساوهمه بكهین لهسهر ههندێك بابهت، نهك بهیاننامهكهی خۆمان پێ موقهدهس بێت، ئهگهر ئهوان بهیاننامهكهی خۆیان پێی موقهدهس بێت، ئێمهش بهرنامهی حكومهتمان پێ موقهدهسه، واته دهبێـت لێرهدا دهرفهتی زیاتر به دایهلۆگ بدهین، بهڵام نابێت هیچ لایهنێكمان به مهرجی پێشوهختهوه بچینه كۆبوونهوه، بۆیه ئێمه دهڵێین ئهوان تهحاموولی زیاتری بهرپرسیارێتی دهكهن.
رێبوار: به رای ئێوه بۆچی ئۆپۆزسیۆن بهیاننامهكهی خۆیان به دوا رێگه دهزانن بۆ چارهسهری و پێیانوایه نابێت مساوهمهی لهسهر بكرێت؟
جهعفهر ئیمنكی: ئۆپۆزسیۆن ههست به لاوازی دهكات، دهیویست لاوازییهكهشی له بهرژهوهندی خۆی بقۆزێتهوه، واته دهیهوێت لهسهر حسابی درووستكردنی ئهزمه، خۆی به هێز بكات، دیاره خۆیان ئاماده كردبوو بۆ درووستكردنی ئهو ئهزمهیهش، بۆ ئهوهی دهنگی زیاتر بۆ لای خۆیان رابكێشن، بۆ ئهوهی بتوانن بهشێوهیهكی نا ئاسایی له ناو پهرلهمان و حكومهت، بارودۆخی خۆیان باشتر بكهن، واته لێره بۆ ئامانجێكی پیرۆز، میتۆدێكی ناپیرۆز بهكار دههێنن، ئهگینا هیچ مهنتقێك نیه كه هێزێك ئیمانی به سیستهمێكی دیموكراسی بێت و بچێته ناو پهرلهمان، بهڵام كه له پهرلهمان دهرچوون لهكهداری بكات و به ناشهرعی بزانێت.
رێبوار: بهڵام ئهگهر ئهم قهیرانه بهردهوام بێت، دهسهڵات ناچاره هێز بهكار بهێنێت، چونكه ئهندامێكی مهكتهبی سیاسی هۆشداری ئهوه دهدات، كه رهنگه بارودۆخهكه بهرهو ئاڵۆزی زیاتر بچێت و دهشڵێت ئهگهر هێزییان له دژ بهكاربهێنرێت، بهرگری له خۆیان دهكهن؟
جهعفهر ئیمنكی: من دهڵێم ئهگهر ئۆپۆزسیۆن پێشوهخته خۆی ئاماده نهكردبێت بۆ توندوتیژی، ئێستا هیچ بههانهیهك نیه كه باسی توندوتیژی بكهن، چونكه ئهوهی ئێستا كراوه، له نێوان دوو كۆمهڵه خهڵكن، ئهوهی دهست پێشخهر بووه له خۆپیشاندهران، چونكه ئهو دیمهنهی كه له 17 شوباتهوه تا ئێًستا بینیومانه، ئهوهی دهستپێشخهر بووه بۆ توندوتیژی، له سهنگهری خۆپیشاندهرانهوه بووه، ئهوهی وهڵامی داوهتهوه پۆلیس بووه، بهپێی یاساش تهنها پۆلیسه مافی ئهوهی ههیه، كه ههندێكجار توندوتیژی بهكار بهێنێت، چونكه هێز و یاسا لهگهڵ پۆلیسه نهك خۆپیشاندهر كاتێك توندوتیژی بهكار بهێنێت، بهڵام لێرهدا من دهڵێم ئهگهر ئۆپۆزسیۆن پێشوهخته خۆی ئاماده نهكردبێت، كه ئهو قهیرانه بۆ ئاراستهیهكی تری توندوتیژی ببهن، ئهم قهیرانه بهرهو ئاراستهی توندوتیژی ناچێت، من له جیاتی یهكێتیش دهڵێم، پارتی و یهكێتی بێزیان له توندوتیژی و شهڕی ناوخۆ بۆتهوه، ئهو ئهزمونه تاڵانهی كه به هۆی شهڕی ناوخۆوه بینیومانه له كوردستان، نامانهوێت جارێكی تر بیانبینینهوه.
رێبوار: بهڵام ئایا پێتوایه شهڕی ناوخۆ رووبداتهوه؟
جهعفهر ئیمنكی: ئهگهر ههر لایهنێكیش ئهو سیناریۆیهی له مێشكدا بێت، كه هیوادارین كهس له مێشكیدا نهبێت، بهڵام بههۆی ئهم رووداوانهوه جارێكی تر شهڕی ناوخۆ درووست نابێتهوه.
رێبوار: یهكێك له داواكاری خۆپیشاندهران، دهستگیر كردنی تهقهكهرهكان بووه، به بهرپرسی لقی چواریشهوه، دهگوترێت فهرمانی دهستگیركردنهكهش داروهته پارتی، بهڵام وهڵامی داگای نهداوهتهوه، بۆچی پارتی تا ئێستا ههنگاوی نهناوه، بۆ رادهستكردنی تهقهكهران به دادگا؟
جهعفهر ئیمنكی: پارتی رۆژێك له رۆژان هیچ بڕیارێكی دادگای رهت نهكردۆتهوه، بهڵگهشمان ههیه كه له دادگاكانی ههولێر، كه هیچ رۆژێك له رۆژان خۆمان له دهرهوهی یاسا نهبینیوه و ئهو مافهش به خۆمان نادهین، له سلێمانی كۆمهڵێك رووداو ههن، به داخهوه كۆمهڵێك تهفسیریشی بۆ دهكرێت، دهبوایه یهك تهفسیر ههبوایه ئهویش دادگا بووایه، چونكه تهنها دادگا دهسهڵاتی ههیه، له كاتی توندوتیژیدا بهدواداچوون بكات و داوا بكات و حوكم بدات، بهڵام لێرهدا ههندێك له خۆپیشاندهران خۆیان به دادگا دهزانن، خۆیان باسی تهقهكهر دهكهن و لێكۆڵینهوه دهكهن، بڕیاری دادگا دهرچووبوو بهڕێز فاروق رهفیق و بهڕێز رێبین ههردی دهستگیر بكرێن، خۆپیشاندهران خۆیان نهیاندههێشت دهستگیر بكرێن، ئهوهی له ههڵبجه تهقهی كردووه و پۆلیسی كوشتووه، به ماددهی 406 تۆمهتبار بوو، بهڵام دادگا ههر لهوێ ئازادی كردووه، جارێكی تر له ژێر فشاری دادگای تهمیز و دهسهڵاتی دادوهری له ههرێمی كوردستان، دووباره ئیجرائاتی گرتن وهرگیراوه، لێرهدا ئێمه دهڵێین نابێت بهشێوهی ئینتیقائی سهیری دادگا بكرێت و نابێت له دهرهوهی دادگا، حوكم لهسهر دادگا و ئیجرائاتی دادگا بدرێت، ههموو كهس مافی ئهوهی ههیه داوا بكات كه یاسا سهروهر بێت، ئهوه یاسا و دادگایه له سلێمانی، داوای ههر كهسێك بكرێت له لقی چوار دهبێت بچێته بهردهم دادگا، بهڵام تهركز كردن لهسهر لقی چوار، ئێمه وای تێدهگهین، كه بهردهوامی پێدانی ئهو سیناریۆیهیه كه دهیویست پهلاماری پارتی دیموكراتی كوردستان بدهن و له ههیبهتی پارتی بدهن، بهڵام نهیتوانتوانی ههندێك لهو سیناریۆیانه جێبهجێ بكهن و بارهگاكه بسوتێنن و كادیرانی ئێمه شههید بكهن لهوێ، ئینجا بۆ بهردهوامی پێدانی ئهو فشاره دهروونییه لهسهر كادیرانی ئێمه بهردهوامی پێبدهن، بهرپرسی لقی چوار تۆمهتبار نیه، بهرپرسی لقی چوار كهسێكی مهدهنییه و كهوتبووه بهر پهلاماردانی ئهو خهڵكهی لهوێیه، به هیچ عورفێك ناكرێت كهسێك تۆمهتبار بكرێت، له كاتێكدا دادگا تۆمهتباری نهكردووه، دادگا داوای كردووه و ئهویش ئامادهیه بچێت، پارێزهرهكانی ئێمه لهسهر خهتن و ئیشیان كردووه، چونكه ئێمه كۆمپانیایهكی پارێزهریمان بهكرێ گرتووه، ئهوهی كه تهقهی كردووه، پۆلیسه، ناهوكانی ئهوانهی له لق بوون به بهرپرس و پاسهوانهكانهوه، ههموویمان داوه به دادگا، پارتی و بهرپرسی لقی چوار و كادیرهكانی لقی چوار، ههموومان لهژێر فهرمانی دادگاین، دادگا فهرمان بكات، هیچ كهسێك له ئێمه رهتدانهوهی ئهو فهرمانهی نهبووه.
رێبوار: بهڵام تا ئێستا دادگا داوای نهكردووه بچنه بهردهم دادگا؟
جهعفهر ئیمنكی: من ئاگاداری وردهكاری نیم، بهس دوێنێش قسهم لهگهڵ بهرپرسی لقی چوار كرد، لهو پهڕی ئاماده باشیدایه، كه ههر كاتێك دادگا داوای كرد، بچێته بهردهم دادگا.
رێبوار: دهكرێت وردهكاری زیاترمان پێ بدهیت لهسهر ئهو كۆمپانیا پارێزهرییه؟
جهعفهر ئیمنكی: ئێمه پێشتریش پارێزهرمان له سلێمانی ههر ههبووه، بهڵام بابهتهكه زۆر بهرفراوان بوو، كۆمهڵێك داوا كه ئێمه ههمانبوو و كۆمهڵێك داوا لهسهرمان ههبوو، به پێوستمانزانی ئهو كۆمپانیایهی كه له ههولێر ههیه، كه بهڕێز پارێزهر وریا حهمه ئهمین سهرپهرشتی دهكات، خۆیان نوێنهری پارتی دیموكراتی كوردستانن، بۆ بهدواداچوونی سهرجهم كهیسهكان، كه به گرێبهست كارمان لهگهڵ دهكهن، گرێبهستێكی ئاساییه له نێوان ئێمه و ئهواندا، بهڵام خۆبهخشانه كار دهكهن، بهڵام كارهكه دهبێت بهشێوازی گرێبهست بێت.
رێبوار: ئێوه باسی كۆمهڵێك ههنگاو دهكهن كه بنرێت، بۆ نزیك بوونهوهی لایهنهكان، بهڵام ئهگهر ئۆپۆزسیۆن وهك ئێستا ههنگاوهكانی ئێوه رهت بكاتهوه و كار لهسهر بهرنامهكانی خۆی بكات، ههڵوێستی ئێوه چی دهبێت؟
جهعفهر ئیمنكی: ئێمه وهك خۆمان حكومهت بهڕێوه دهبهین، وهك خۆمان پهرلهمانی خۆمان بهڕێوه دهبهین، ئێمه له ژێر هیچ فشارێكی سیاسی و جهماوهری دهستبهرداری شهرعییهت نابین و پهنا بۆ خهڵكی خۆمان دهبهین و داوایان لێدهكهین كه بهرگری لهم دهستكهوتانه بكهن، ئم حكومهتهش ههوڵ دهدهین چالاكی بكهین، كۆمهڵێك گرفتمان ههیه، ئۆپۆزسیۆن بڵێت و نهڵێت چارهسهرییان دهكهین، به هیچ شێوهیهك رێگه نادهین بارودۆخی ههرێمی كوردستان بهرهو فهوزا بچێت، ئێمه بڕوامان به خۆپیشاندان ههیه، بهڵام بڕوامان به فهوزا نیه، بڕوامان به چالاكی مهدهنی سیاسی ههیه، بڕوامان به توندوتیژی نیه، ئێمه نامانهوێت كهس كوردستان كاول بكات و سیستهمێكی فهوزا بسهپێنێت، بۆیه ئامادهین بۆ گفتوگۆ لهگهڵ ئۆپۆزسیۆن، له پێناو چارهسهر كردنی ئهو قهیرانه.
رێبوار: ئهگهر ئهو توندوتیژیانه ههر بهردهوام بوو؟
جهعفهر ئیمنكی: ئهوهی لهو خۆپیشاندانانه روو دهدات، ئاراستهیهكه دهیهوێت بهرهو فهوزای بهرێت، فهوزاش تهنها به یاسا چارهسهر دهكرێت، یاساش سهروهره لهسهر ههموو شتێك لهم وڵاتهدا.
رێبوار: بهڵام له زمانی لایهنه ئهمنییهكانهوه ههست به ههبوونی ههڵوێستێكی توند دهكرێت، پێـوایه ئامادهیی خۆپیشاندهران و ئهو زمانه توندهی لایهنه ئهمنییهكان، سهربكێشێت بۆ توندوتیژی؟
جهعفهر ئیمنكی: من ئاگاداری ناوهرۆكی ئهو بهیانامهیهم، ئێمه خوازیار بووین رووداوهكان بهو ئاراستهیه نهچن، بهڵام باوهڕ ناكهم ئهو بهیاننامهیه له پێناو ئهوه بێت كه توندوتیژی درووست بكهن، زیاد بوون و نهمانی توندوتیژییهكانیش لهسهر لایهنی ئۆپۆزسیۆن و خۆپیشاندهران دهمێنێتهوه، ئهگهر هێمنی بپارێزن، باوهڕناكهم ئاسایش پهلامارییان بدات.
رێبوار: تهعلیقت چییه لهسهر رووداوهكانی ئهمدواییهی شاری ههولێر؟
جهعفهر ئیمنكی: ئهوهی ههوڵیر ههوڵدانێكی سنووردار و بچوك بوو، بۆ ئهوهی ئهو بارودۆخهی له سلێمانی ههیه، به ههردوو لاوه، لایهنی خۆپیشاندهر و لایهنی ئاژاوه، ههردووكی كۆپی پاست بكهن بۆ ههولێر، بهڵام سهرنهكهوتن و سهریش ناكهون.
رێبوار: بهڵام بۆ هێزه ئهمنییهكان توندوتیژییان بهكارهێناوه؟
جهعفهر ئیمنكی: ئهوه پۆلیس و ئاسایش دهزانێت كه چۆن توندوتیژی بهكاردههێنن، بهڵام باوهڕ ناكهم پۆلیس و ئاسایشی ههرێمی كوردستان، حهزییان به توندوتیژی بێت.
رێبوار: بهڵام به جلی مهدهنییهوه له خهڵكییان داوه؟
جهعفهر ئیمنكی: ئهوه دهكهوێته سهر ئهوانهی كه به چاوی خۆیان بینیویانه، من لهوێ نهبووم و نهمبینیوه، بهڵام دیسانهوه باوهڕ ناكهم پۆلیس و ئاسایش حهزییان لهوه بێت، كه له خهڵك بدهن، شتی وام نهبینیوه و نهبیستووه، ههمیشه بینیومه پۆلیس خزمهتی هاوڵاتییان دهكات، پۆلیس لهسهر جادهیه له بهیانییهوه تا ئێواره لهبهر گهرما و سهرما، هاوكاری هاتوچۆ دهكات، كه توندوتیژی بهرانبهر به پۆلیس بهكار نههێنرێت، پۆلیس خۆ شێت نهبووه توندوتیژی بهكار بهێنێت، بۆیه من ههموو بڕوایهكم به پۆلیس و ئاسایش ههیه، تهجاوزی یاسا ناكهن.
رێبوار: ئهگهر ئهو ههوڵانه بهردهوام بێت له شاری ههولێر، پێتوایه توندوتیژی لێبكهوێتهوه؟
جهعفهر ئیمنكی: من باوهڕ ناكهم له ههولێر شتی وا رووبدات، من باوهڕ دهكهم له كاتێكی نزیكیشدا له سلێمانی كۆتایی پێبێت.
له گۆڤاری (سڤیل)هوه…