موحسین کەریم:ناسیۆنالیزم، نەتەوە‌و بیری نەتەوەیی!،لەپەراوێزی هێرشی نوچەنێت‌و نوسەرانی ناسیۆنالیست بۆسەر کۆمۆنیزمی کرێکاری “2”

ناسیۆنالیزم، نەتەوە‌و بیری نەتەوەیی!
لە پەراوێزی هێرشی نوچەنێت‌و نوسەرانی ناسیۆنالیست بۆسەر کۆمۆنیزمی کرێکاری

موحسین کەریم/ بەشی دووەم

‌لەبەشی یەکەمدا سەبارەت بە هەندێ مەسەلەو چەمی وەکو ناسیۆنالیزم، نەتەوە‌، دەوڵەتی نەتەوەیی، هەستی نەتەوەیی‌و ئینتمای نەتەوەیی قسەوباسمان کرد. سەرەتا لە ئاستێکی تەجریدی(ئەبستراکت)وە دەستمان پێکردو پاشان بە دیاریکراوی لەسەر ناسیۆنالیزمی کورد(کوردایەتی)‌ هەڵویستەمان کرد. باسمان لەوەکرد کە کوردایەتی وەکو بزوتنەوەی بۆرژوازی کورد بەرژەوەندیە ئابوری‌و سیاسیەکانی خۆی لەبەرگی فکرو جیهانبینی‌و پرەنسیپی سیاسی‌ ناسیۆنالیستیدا وەکو جیهانبینی‌و پرەنسیپی سیاسی‌ هەموو “تاکەکانی نەتەوە” دەناسێنێ. لەسەر ئەوبنەمایە هەستی نەتەوەیی‌و ئینتمای نەتەوەییان بۆ دروست دەکات‌‌و سەرەنجام هەوڵدەدات تاکەکانی”نەتەوە” کە بەشی هەرەزۆریان کرێکارو زەحمەتکێشن لە دەوری بەرنامەی سیاسی-کۆمەڵایەتی خۆی کۆبکاتەوە. ئەوەشمان روونکردەوە کە مەسەلەی دەوڵەتی نەتەوەیی مافێکی سروشتی نیەو بگرە ئامانجێکی رەهای ناسیۆنالیزمی کوردیش نیە وەکو فۆرمێکی سیاسی بۆ پارێزگاری لە بەرژەوەندیە ئابوریەکانی بۆرژوازی کورد. وتمان کە لەهەموو دەمێکدا بەرژەوەندیە واقعییەکانی بۆرژوازی حوکم بەسەر فۆرمی دەسەڵاتە سیاسیەکەدا دەدات.

لەم بەشەدا هەوڵ دەدەین وەڵام بەم مەسەلانە بدەینەوە: ئایا بەهەمانشێوەی ناسیۆنالیزمی دەورانی سەرهەڵدان‌و جێگیربوونی سەرمایەداری،یاخود وەکو ناسیۆنالیزمی ووڵاتانی داگیرکراوی دەورانی ئیستیعماری لە رەوتی گەشەی ئابوری‌و کۆمەڵایەتیدا نەخشی پۆزەتیڤی هەیە!؟ ئایا کوردایەتی وەکو بزوتنەوەیەکی بۆرژوازی هیچ جێگایەکی هەیە لە رەوتی بەرەوپێشبردنی کۆمەڵگاداو هیچ ناوەرۆکێکی رادیکاڵی هەیە؟ ئایا بەپێچەوانەی ئەو ناسیۆنالیزمەی کە دەوڵەتی خۆی دروستکردوەو ئێستا لەبەرامبەر چینی کرێکارو زەحمەتکێشی”نەتەوەکەی خۆی”دا وەستاوەتەوەو سەرکوتیان دەکات، ناسیۆنالیزمی کورد بزوتنەوەی لابردنی ستەمی نەتەوەیی نیە‌، ئەگەر وایە ئایا نابێ کرێکارانی سۆشیالیست‌و کۆمۆنیستەکانی کوردستان تێڕوانینێکی پۆزەتیڤیان لەسەر هەبێ؟ بەمپێیەش ئایا دەوڵەتی نەتەوەیی کورد کە کۆتایی بە ستەمی نەتەوەیی دێنێ لەسەر خەڵکی کوردزمان جێگای پشتیوانی ئەوان نابێ!؟…

بەبڕوای من ناسیۆنالیزمی دەورانی سەرەتای هەڵدانی سەرمایەداری لەئەوروپا لەبەرامبەر پەیوەندیە ئابوری‌و فکری‌و سەرجەم بەها کۆمەڵایەتیەکانی دەرەبەگایەتیدا هاتە مەیدان‌و پێکهێنانی دەوڵەتە نەتەوەیە سەرمایەداریەکان لە رەوتی گەشەی کۆمەڵایەتی‌و چینایەتیدا رەوتێکی پۆزەتیڤ بوو. سەرباری کردنەوەی دەرگایەکی فراوان بەرووی کۆمەڵگادا لەرووی ئابوری‌و گەشەی هێزەکانی بەرهەمهێنان‌دا، کۆمەڵێك پرەنسیپ‌و بەهای سیاسی‌و کۆمەڵایەتی تازەشی هێنایە ئاراوە سەبارەت بە ئازادی، دیموکراسی، عەدالەتی کۆمەڵایەتی، چەمکی هاوڵاتی، دەسکۆتاکردن یان لاوازکردنی ئەریستۆکراسی‌و نەخشی دین‌ لەژیانی سیاسی‌و…تاد. ئەمانە هەمویان کۆمەکیان بە رەوتی گەشەو بەرەوپێشچونی کۆمەڵگا دەکرد. گەشەو زاڵبونی پەیوەندیە سەرمایەداریەکان لە قازانجی سەرهەڵدان‌و گەشەی چینی کرێکاربوو وەکو چینێکی سەرەکی‌و گرنگی کۆمەڵگا. ئەو دەمە هێشتا بۆرژوازی‌و ناسیۆنالیزمی بۆرژوایی بەشێوەیەکی راستەوخۆ نەکەوتبوونە بەرامبەر چینی کرێکارەوە، بەڵکو زۆرجار لە بەرەیەکی شۆڕشگێڕانەدا لەگەڵ چینی کرێکاری تازە گەشەسەندوودا دژی دنیای کۆنی دەرەبەگایەتی شەڕی دەکرد!.

لە دەورانی دوەمی سەرهەڵدان‌و گەشەی ناسیۆنالیزم‌و پرۆسەی پێکهێنانی دەوڵەتی نەتەوەییدا بەهەمانشیوە بۆرژوازی ناسیۆنالیست ئەوەندەی کە بەرامبەر بە پاشماوەکانی پەیوەندە کۆمەڵایەتیەکانی دەرەبەگایەتی‌و کۆنەپەرستی سیاسی ئیمپریالیستی بوو، کەمتر لەبەرامبەر کرێکاردا بوو. ئەوکات ناسیۆنالیزمی بۆرژوایی وەکو رەوتێکی کۆمەڵایەتی‌و سیاسی خوازیاری هەرچی خێراتری دامەزراندنی پەیوەندیە ئابوریەکانی سەرمایەداری‌ “خۆماڵی” بوو. سەرمایەی مۆنۆپۆڵی کە لەشەڕو داگیرکردنی ووڵاتاندا بەشوێن دابینکردنی بازاری ساغکردنەوەی کاڵا بەرهەم هاتوەکان‌و سەرچاوەی کەرەستەی خاوی پیشەسازی‌ بوو بۆ کارگاو کارخانەکانی ناوخۆی، کەمتر مەسەلەی گەشەی سەرمایەداری لە ووڵاتانی داگیرکراودا ئەولەویەتێکی دەستبەجێی بوو. ئەوە بێجگە لە مونافەسەی توندوتیژی نێوان ووڵاتانی مۆنۆپۆل‌و شەڕی خوێناوی‌یان لەسەر دابەشکردنی جیهان، کە کۆنەپەرستیەکی سیاسی بەرهەم هێنابوو، ئەم کۆنەپەرستیە سیاسیەش دەستی لە دەستی دواکەوترین‌و کۆنەپەرسترین دەستەو تاقمی سیاسی‌و کۆمەڵایەتی دەنا لە ووڵاتانی داگیرکراودا.

بۆرژوازی خۆماڵی‌ کە لە فکری ئەوەدابوو فرسەتی گونجاوتر بۆ گەشەی سەرمایەکەی‌ برەخسێنێ‌‌و بازاری کارو کاڵای ووڵاتەکەی خۆی کۆنترۆڵ بکات، کەوتە کێشمەکێش لەگەڵ سەرمایەی مۆنۆپۆڵیدا. بزوتنەوە ناسیۆنالیستەکان وەکو بزوتنەوەی بۆرژوازی بۆ دامەزراندنی دەوڵەتی نەتەوەیی‌و وەکو فۆرمی سیاسی گونجاو بۆ گەشەی سەرمایەو‌ پاراستنی بەرژەوەندیە ئابوریەکانی بۆرژوازی‌ سەریان هەڵدا. مەسەلەی سەربەخۆیی نیشتمانی و دامەزراندنی دەوڵەتی نەتەوەیی( یان نیشتمانی) بوە ئامانجێکی ستراتیژی بۆرژوا- ناسیۆنالیست کە وەدیهاتنی بەبێ بەشداریکردنی چینی کرێکار لەبزوتنەوەیەکی سیاسی گشتیدا لەو پێناوەدا لە توانادا نەبوو. بەمجۆرەبوو بۆرژوازی”نیشتمانی” بەرگی رزگاریی”تاکەکانی نەتەوە”ی لەبەرکرد‌و بانگەشەی هەموانی دەکرد بۆ وەستانەوە بەرامبەر بە ئیمپریالیزم‌و بەدەستهێنانی سەربەخۆیی نەتەوەیی-نیشتمانی لەژێر رابەرایەتی ناسیۆنالیزمدا.

جێی خۆیەتی لێرەدا ئاماژە بە فاکتەرێکی گرنگ بکەین ئەویش سەرکەوتنی شۆرشی کرێکاری‌‌و دامەزراندنی دەوڵەتی کرێکاری‌یە لە روسیادا‌ کە کاریگەری لەسەر نەخشەی سیاسی جیهان داناو ریزبەندیەکی نوێی لەناو بزوتنەوە سیاسی‌و کۆمەڵایەتیەکاندا پێكهێنا.(هەڵبەت ئێرە جێگای باسکردنی چۆنیەتی وەرچەرخانی ئەو دەوڵەتە نیە بەرەو دەوڵەتێکی سەرمایەداری بنیاتنراو لەسەر سەرمایەی دەوڵەتی‌، کە لەبنەڕەتدا نوێنەرایەتی بەرژەوەندی ئابوریی بۆرژوا-ناسیۆنالیستی روسی دەکردو خاسیەتی دەوڵەتی سۆڤیەتی وەکو دەوڵەتێکی سۆشیالیستی کرێکاری نەهێشتبۆوە.) ئەوەبوو بەشی هەرەزۆری بزوتنەوە ناسیۆنالیستیەکانی ئەوەی پێ‌یان دەوت جیهانی سێیەم( واتە ووڵاتانی ئاسیاو ئەفریقاو ئەمریکای لاتین) بەرگی چەپ‌و سۆشیالیزم‌و بگرە کۆمۆنیزمیشیان لەبەرکرد. بەمجۆرە نەك راستەوخۆ دژی کرێکار نەدەوەستانەوە، بەڵکو زۆرجار خۆشیان وەکو نوێنەری سیاسی کرێکار دەناساند.

لێرەوە ئەوەمان بۆدەردەکەوێ کە لەهەردوو دەورانی سەرهەڵدانی ناسیۆنالیزم‌و بزوتنەوەی ناسیۆنالیستی‌و پرۆسەی دروستکردنی دەوڵەتی نەتەوەیی(یان نیشتمانی)دا دوو فاکتەری هاوبەش هەیە کە یەکەمیان بریتی‌یە لە دەوری ناسیۆنالیزم‌و دەوڵەتی نەتەوەیی لە وەستانەوە بەرامبەر بە پەیوەندیەکان(یان پاشماوەی پەیوەندیەکان)ی بەرهەمهێنانی دەرەبەگایەتی‌و کۆنەپەرستی سیاسی‌و کۆمەڵایەتی، دوەمیشیان پەیوەندی ناسیۆنالیزم و بۆرژوازیە لەگەڵ چینی کرێکاردا، کە لەهەردوو بارەکەدا راستەوخۆ نەکەوتونەتە بەرامبەر چینی کرێکارەوە.

بەلام بەپێچەوانەوە، لە پەیوەند بە بۆرژوای‌و ناسیۆنالیزمی ‌کوردەوە، مەسەلەکە جۆرێکی دیکەیە. دیارە ئێرە شوێنی ئەوەنیە کە لەباری مێژویی‌یەوە سەبارەت بە سەرهەڵدانی بۆرژوازی کورد وەکو چینێك‌و بزوتنەوە فکری‌و سیاسیەکەی؛واتە ناسیۆنالیزمی کورد، باس بکەین. بۆنمونە لەوە تێبگەین کە بۆچی زۆرێك لە سەرکردەکانی ناسیۆنالیزمی کورد لە سەدەی رابردوودا سەرۆك خێڵ‌و خاوەن زەوی‌و دەرەبەگ‌و ئاغا بوون(کە رەنگە ئەمە پێویستی بە لێکۆڵینەوەی تایبەتی بێت)، بەڵام تەنها ئاماژەیەکی کورت بەو لایەنە بەمەبەستی روونکردنەوەی زیاتری باسەکە کارێکی زیادە نابێت.

وەکو پێشترو لە بەشی یەکەمدا وتمان ئەو ووڵاتانەی کوردی لێدەژین دەکەونە ناو قەڵەمڕەوی دەسەڵاتی چەند دەوڵەتێکی بۆرژوایی‌یەوە. ئەگەر دوو دەوڵەتی بۆرژوایی تورکیا‌و ئێران وەکو میراتگری دەوڵەتە فیۆداڵیەکانی عوسمانی‌و سەفەوی چاو لێبکەین‌ کە هەمیشە ئەمارەت‌و میرنشینە فیۆداڵیە کوردیەکان لەنیوان ئەواندا هاتوچۆیان کردوە، هەروەها دەولەتی عێراقیش، کە لەدوای شەڕی یەکەمی جیهانی وەکو ئاکامێکی راستەوخۆی شەڕ بۆ دابەشکردنی ناوچەکانی نفوز بەسەر دەوڵەتە ئیمپریالیستیەکاندا، لە دەولەتی عوسمانی کرایەوەو بەشێکی ناوچە کوردنشینەکانیشی گرتەوە، زیاد بکەین، ئیتر ئەو ناوچەیەی پێی دەوترێ کوردستان بە عەمەلی کەوتە ناو قەڵەمڕەوی سیاسی-جوگرافی سێ دەوڵەتی بۆرژوازی‌یەوە.

بەمجۆرە لەلایەکەوە بەپێی باردودۆخی سیاسی-مێژوویی ناوچەکە بۆرژوازی کورد بەوجۆرە گەشەی نەکردبوو کە بتوانێ بزوتنەوەی سیاسی‌ خۆی بۆ پێکهێنانی دەوڵەتی نەتەوەیی وەکو فۆرمێکی سیاسی-ئابوری دروستبکات. لەلایەکی تریشەوە پێکهاتنی سێ دەوڵەتی بۆرژوازی‌ لەناوچەکەدا کە تەنگەبەری‌و رێگریەکانی بەردەم گەشەی سەرمایەو ئابوری سەرمایەداری‌یان لەنێودەبرد، بە کردەوەش هەربەشێکی کوردستان بووبووە بەشێکی ئەو ووڵاتانە، وایکرد کە بۆرژوازی کوردیش لەچوارچێوەی ئەو ووڵاتانەدا وەبەرهێنانی خۆی بکات‌. ئەو دەرفەتەشی بۆ رەخساوە برەو بەسەرمایەکەی بدات،‌ ئەگەرچی بەشێوەیەکی هاوسەنگیش نەبوبێت. ئەوەش خاسیەتی سیستەمی سەرمایەداری‌یە! بۆنمونە لە ئەفریقای باشور بۆرژوازی سپی پێست لەسەر بنەمای پێست، بۆرژوازی رەش پێستی لە هەلومەرجێکی خوارتر لەخۆی دانابوو، وەکو چۆن بۆرژوازی کورد لەسەر بنەمای زمان‌و رەگەز(ئەتنیکی) لە جێورێ‌یەکی ناهاوسەنگتردا دانرا!

لێرەوە بۆمان روندەبێتەوە کە بۆرژوازی، بەدوای ئەویشدا ناسیۆنالیزمی کورد بەپێچەوانەوەی هەردوو دەورانەکەی سەرهەڵدانی بۆرژوازی‌و ناسیۆنالیزم، لەبەرامبەر پەیوەندیە دەرەبەگایەتیەکان یان پاشماوەکانی دەرەبەگایەتیدا رانەوەستاون‌‌، بەڵکو لەچوراچێوەی هەمان پەیوەندی ئابوری بۆرژوایدا هەڵیانداوەو گەشەیان کردوە کە دەوڵەتە نەتەوەییە باڵادەستەکان فەراهەمیان کردوە. بەم پێ‌یە بۆرژوازی کورد رەوتێکی جیاواز لەوەی کەهەیە لەباری ئابوری‌و کۆمەڵایەتیەوە پێشکەش ناکات کە لەچاو سیستەمی ئابوری- کۆمەڵایەتی مەوجوددا پێشڕەوتر بێت‌. وەک لە بەشی یەکەمیشدا ئاماژەمان پێکرد، کێشەی سەرەکی بۆرژوازی کورد دابینکردنی هاوسەنگی سیاسیە لەگەڵ بۆرژوازی نەتەوەی زاڵدا بۆ پارێزگاری لە بەرژەوەندیە ئابوریە درێژماوەکانی. بۆیە ناسیۆنالیزمی کوردیش وەکو بزوتنەوەیەکی سیاسی لەباری سیاسیشەوە سیستەمێکی حوکمڕانی پێشڕەوتر لەوەی هەیە ناخاتەروو.

لەلایەکی ترەوە، بەهۆی ئەوەی کە بۆرژوازی کورد کێشەی لەگەڵ بۆرژوازی نەتەوەی زاڵدا لەسەر کۆنترۆڵی زیاترە بەسەر هەلومەرجی چەوسانەوەی کرێکاری کوردستاندا لەچوارچێوەی هەمان پەیوەندی ئابوری‌و سیاسی‌، لە چوارچێوەی هەمان دەسەڵاتی دەوڵەتی بۆرژواییدا، بۆیە بەورادەیەی کە کێشەی لەگەڵ ئەو باڵەی بۆرژوازیدا هەیە، بەهەمان رادەش کێشەی لەگەڵ کرێکاری “کورد”دا هەیە. ناسیۆنالیزمی کوردیش بەو رادەیەی کێشەی لەگەڵ دەوڵەتی ناوەنددا هەیە، لەوەش زیاتر کێشەی لەگەڵ بزوتنەوەی کرێکاری‌و کۆمۆنیستی‌و یەکسانیخوازیی کرێکاری کوردستاندا هەیە. لێرەشەوە دەکرێ لەوە تێبگەین کە بۆچی ناسیۆنالیزمی کوردو سەرجەم رێکخراوو پارتە سیاسیە سەرەکیەکانی ناسیۆنالیزمی کورد لەهەموو بەشەکانی کوردستاندا دژایەتی بزوتنەوەی کرێکاری‌و چەپ‌و کۆمۆنیستیەکانی کوردستانیان کردوەو دەکەن. تیرۆرەکانی پارتی دیموکراتی کوردستانی عێراق دژی هەڵسوڕاوانی حیزبی شیوعی عێراقی لە ساڵانی شەستەکاندا، شەڕی چەکداری حیزبی دیموکراتی کوردستانی دژی کۆمەڵە، تیرۆرەکانی پارتی‌‌و شەڕی یەکێتی دژی بزوتنەوەی شورایی‌و دواتر دژی حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی عێراق‌و…..چەند نمونەیەکن لەوبارەوە. ئەوانەی باسکران ناوەرۆکی کۆنەپەرستانەی ناسیۆنالیزمی کورد وەکو بزوتنەوەیەکی سیاسی‌و فکری بۆرژوازی کورد نیشاندەدات.

بێگومان چەند فاکتەری دیکە دەوری هەیە لەسەر ئەوەی کە بزوتنەوەی بۆرژوا ناسیۆنالیستی کورد وەکو بزوتنەوەیەکی کۆنەپەرست پۆلێن بکات. لەوانە ئەم بزوتنەوەیەو حیزبەکانی بەردەوام لە کێشمەکێشی نێوان دەوڵەتە بۆرژواییە کۆنەپەرستەکانی ناوچەکەدا، لایەنگری لایەنێکیان بوون‌. هەوڵیان داوە لەرێگای خۆگرێدان لەگەڵ بەرژەوەندیە جیوپۆلەتیکیەکانی ئەوانەوە بەشی خۆیان لە دەسەڵاتی سیاسی لەگەڵ دەسەڵاتە ناوەندیەکانی خۆیاندا بەدەست بێنن. بێجگە لەوەش، بەپێچەوانەی بزوتنەوە ناسیۆنالیستیە دژی ئیمپریالیستیەکانی سەدەی رابردوو، ئەم بزوتنەوەیەو حیزبەکانی زۆربەی کات لەپاڵ ئیمپریالیزم‌و کۆنەپەرستی‌‌و شەڕو شەڕخوازی ئیمپریالیستیدا راوەستاون، بەتایبەتی لە ٢٠ساڵی رابردودا.

بەلام مەسەلەیەك کە بۆرژوازی‌ کورد دەیەوێ خۆی‌و بزوتنەوەکەی واتە کوردایەتی لە بۆرژوای‌و ناسیۆنالیزمەکانی نەتەوەی سەردەست پێ جیابکاتەوە، مەسەلەی “گرێخواردنی” ئەوانە بە نەهێشتنی ستەمی نەتەوەیی‌یەوە کە دژی خەڵکی کوردزمان لەو ووڵاتانەدا بەڕێوەدەچێت. ناسیۆنالیزمی کورد خۆی وەکو خەباتکاری رێگای لابردنی ستەمی نەتەوەیی لەسەر “گەلی کورد” دەناسێنێ. پڕوپاگەندەی ئەوە دەکات کە بزوتنەوەی وەستانەوەیە بەرامبەر بە چەوسانەوەی نەتەوەیی‌و فەلسەفەی بوونی بریتی‌یە لە کۆتاییهێنان بەستەم‌و چەوسانەوەی نەتەوەیی! بەڵگەیەکیش کە بۆ بەرهەقبونی سیاسی خۆی پشتی پێدەبەستێ ئەوەیە کە ناسیۆنالیزمی نەتەوەی سەردەست‌و بۆرژوازی نەتەوەی زاڵ بە دڕندانەترین شێوە سەرکوتی نەتەوەی کورد دەکەن. بەمجۆرە دەیانەوێ هەرجۆرە بەرژەوەندخوازیەکی بۆرژوایی لەچاوی خەڵك بشارنەوەو رێك پێناسەیەکی پێچەوانە بدەن بەخۆیان لای خەڵکی کوردستان.

بێگومان بۆرژوازی و ناسیۆنالیزمی نەتەوەی سەردەست چەوسانەوەی نەتەوەیی دژی خەڵکی کوردزمانی خۆیان‌ بەڕێوەدەبەن، بەڵام پیادەکردنی چەوسانەوەی نەتەوەیی دژی خەڵکی کوردزمان وەکو چەوسانەوەی ژنان‌، لەچوارچێوەی زوڵم‌و سەرکوتی سیاسی بۆرژوازیدا دژی چینی کرێکار دەچێتە پێشەوەو پێداویستیەکی سیاسی هێشتنەوەو پەرەدانە بە ناکۆکی‌و دوبەرەکی نێوان کرێکاران لەلایەن بۆرژوازیەوە. چەکێکی کاریگەری بۆرژوازی دژی چینی کرێکار دوبەرەکی‌و ناکۆکی نێوان بەشەکانیەتی. هەروەکو بەپێچەوانەشەوە یەکگرتویی‌و یەکێتی چینی کرێکار چەکێکی کاریگەری کرێکارە دژی دەسەڵاتی نایەکسان‌و زاڵمانەی سەرمایەداری. لەمڕوەوە چەندە بۆرژوازی نەتەوەی سەردەست سود لە چەوسانەوەی نەتەوەیی کورد دەبینێ‌و چەندە گیرۆدەکردنی کرێکارانی نەتەوەی سەردەست بە گیانی ناسیۆنالیستی لە قازانجیەتی، ئەوەندەش چەوسانەوەی نەتەوەیی بۆ بۆرژوازی کوردو ناسیۆنالیزمی کورد دەبێتە خێروبەرەکەت بۆ پەلکێشکردنی کرێکاری کورد بەدەوری ستراتیژی سیاسی‌و بەرژەوەندیە ئابوریەکانیدا. ناسیۆنالیزمی کورد لە سایەی ئەم سیاسەتە دڕندانەیەی دەوڵەتە بۆرژواییە نەتەوە پەرستەکانەوە فرسەتی ئەوەی بۆ رەخساوە کە بەرژەوەندیە ئابوری‌و سیاسیەکانی خۆی بەناوی بەرژەوەندی نەتەوەیەکی چەوساوەوە بخاتەروو. بەمەش نەك هەر کرێکارانی کوردستانی پێ چەواشە بکات، بەڵکو بەناهەق سەمپاتی بەشێك لە هێزە چەپەکانی ناوچەکەش بۆخۆی رابکێشێ کە لەبەرامبەر تاوانی بۆرژوازی نەتەوەکەیاندا دژی خەڵکی کوردزمان ئیحساسی تاوان دەکەن!

هەڵبەتە کوردستانی عێراق‌ نمونەیەکی زۆر رۆشنی دەسەلاتدارێتی بۆرژوازی کوردو ناسیۆنالیزمی کوردە. دەکرێ دەوڵەتی کوردیش کە سیاسەتمەدارە درۆزنەکانی ناسیۆنالیزمی کورد‌و رۆشنبیرانی خۆشخەیاڵی ناسیۆنالیست وەکو ئامانجی خەباتی کوردایەتی بۆ کۆتایی هێنان بە ستەمی نەتەوایەتی بانگەشەی دەکەن، لەم نمونەیەی دەسەڵاتی کوردایەتیەوە بەراورد بکرێ‌و هەڵسەنگێنرێ! بزوتنەوەی کوردایەتی لە کوردستانی عێراق دەیانساڵ لە کاراکتەری دوو پارتی سەرەکی خۆیدا شەڕی چەکداری دژی دەوڵەتی ناوەندی بەرپاکرد. خۆی وەکو بزوتنەوەی لابردنی ستەمی نەتەوەیی لەسەر کورد دەناساند. خۆی وەکو بزوتنەوەی بەرگری لە توانەوەی کورد ناوزەد دەکرد. ناسیۆنالیزمی کوردو کوردایەتی یەکسان دەکرد بە نەتەوەی کوردو مانەوەی کورد! بەڵام ئەوە ٢٠ ساڵە ئەم بزوتنەوەیە دەسەلاتی سیاسی کوردستانی عێراقی بەدەستەوەیە. ماوەی ٨ ساڵی رەبەقیشە دەسەلاتی بێ رکابەری لە کوردستان‌ بەدەستەو پێگەی بەهێزیشی هەیە لە دەسەلاتی ناوەنددا. بەڵام کێ هەیە گومانی لەوە هەبێت کە ئەم دەسەلاتەی کوردایەتی دەسەڵاتی بۆرژوازی‌ کوردە!؟ کێ گومانی لەوە هەیە کە ئەو “کورد”ەی ئەوان بۆ مانەوەی فیزیکی‌و “بەرگرتن بە فەوتانی” گیانی خۆیان بەختدەکرد، ئێستا بێجگە لە بەشێکی کەمیان کە سەرمایەداران‌و دەوڵەمەندانی کوردن، لەژێرسایەی دەسەلاتی ئەواندا نەك هەر ئازادی‌یان لێزەوت دەکرێ، مافەکانیان پێشێل دەکری، داواکانیان پشتگوێ دەخرێ،بە سەختی ژیانیان دەگوزەرێنن، بەڵکو کاتێك داوای مافی سەرەتایی خۆیان دەکەن بە فیشەکی کوردایەتی سنگیان شەقار شەقار دەکرێ.

لەژێرسایەی دەسەڵاتی کوردایەتیدا لە کوردستانی عێراق، ژمارەی سەرمایەداران زیادی کردوەو سەرمایەکانیان بەخێرایی موشەك بەرەو ئاسمان هەڵکشاوە، ملیۆنەرەکان ژمارەیان بەچەند هەزار گەیشتوەو ملیاردێرەکانیش روو لەزیادبوون دەکەن، بەڵام هێشتا هاوڵاتی ئاسایی کوردستان کێشەی بوونی کارەباو ئاوی خورادنەوەو خزمەتگوزاری شارەوانی‌ هەیە. سەدان هەزار گەنج بێکارن‌و هیچ بیمەیەکیان نیە بۆ بەرێوەبردنی ژیانیان. هەزاران مناڵ کاردەکەن، هەزاران پیرو پەککەوتە بێ خزمەت‌و بگرە ناچارن بۆ بەڕێچونی ژیانیان کاربکەن.هیچ یاسایەکی کار لە کوردستاندا بەکردەوە مەوجود نیەو کرێکاری کوردستان لەهەلومەرجێکی نزیك بە کۆلایەتی کاردەکەن…تاد. ئایا هیچ گومانێك دەمێنێتەوە کە ناسیۆنالیزمی کوردو دەسەڵاتەکەی جا بەهاوبەشی بێت لەگەڵ بۆرژوازی نەتەوەی سەردەستدا یان بەتەنهاو لە فۆرمی دەوڵەتی کوردیدا بێت، بزوتنەوە‌و دەسەڵاتی بۆرژوازی کوردن‌و خێرو بەرەکەتی بۆئەوانە، ئەوەی بۆ کرێکاری کورد زمانیش دەمێنێتەوە، بەقوربانی بوونە بۆ بۆرژوازی لە”شەڕی رزگاری نەتەوە”دا و دواتریش خزمەتکاری بێماف‌و بێدەنگ‌و رازیە لەژێرسایەی دەسەلاتی خۆماڵی نەتەوەییدا! ئایا دەسەڵاتێکی لەوجۆرە ئەو هەموو قوربانیە دەهێنێ لەرۆڵەکانی کرێکاران‌و زەحمەتکێشی کورد زمان، یاخود دەبێ بیر لە ژیان‌و گوزەران‌و چارەنوسی سیاسی‌و ئابوری‌و کۆمەڵایەتی خۆیان بکەنەوە وەک چینێکی جیاواز لە بۆرژوازی خۆماڵی‌و بزوتنەوەی کوردایەتی‌، کە هەر لەیەکەم رۆژەوە بۆ بەرژەوەندی سیاسی‌و ئابوری سەربەخۆی خۆیان لەگەڵ بۆرژوازیدا بجەنگن‌و لەو رێرەوەشدا زوڵمی نەتەوەیی وەکو یەکێك لەشێوازەکانی ستەم‌و زۆری سەرمایەداری دژی چینی کرێکار لەگۆڕبنێن. بۆیە ئەگەر کەسێك لەروانگەی لابردنی ستەمی نەتەوەیی‌یەوە دەیەوێ ئیمتیازی سیاسی بدات بە ناسیۆنالیزمی کورد راستەوراست دەکەوێتە بەرامبەر چینی کرێکاری کوردستان‌و جەماوەری زەحمەتکێش‌و ئازادیخوازانی کورد زمانەوە کە چاویان لە ژیانێکی یەکسان و ئازاد بڕیوەو هەرئێستاش بەشێکیان لە کوردستانی عێراق‌و لەگەڵ دەسەلاتی ناسیۆنالیزمی خۆماڵیدا دەستیان لەیەخەی یەکتر گیرکردوە

بێگومان ئێستا لە کوردستانی عێراقدا ستەمی نەتەوەیی لەسەر خەڵکی کوردزمان‌ نەماوە، بەڵام  کێشەی کورد کۆتایی پێنەهاتوە. من لە نوسینێکی تردا لەژێرناوی( لە پەراوێزی “پرسی دەوڵەتی سەربەخۆ لە باشوری کوردستان”) لەوبارەوە بەڵگەکانی خۆمم رونکردۆتەوە، بەڵام وەستانەوە دژی ستەمی نەتەوەیی‌ لەسەر خەڵکی کوردزمان لەووڵاتەکانی دیکەدا لەورێگایەوە دەبێ کە بەرگری لە مافی خەڵکی کوردزمان بکەین بۆ بەرپاکردنی ریفراندۆمێکی ئازادانە لەناوچە کوردنشینەکانی ئەو ووڵاتانەدا تا لەورێگایەوە بڕیار لەسەر چارەنوسی سیاسی خۆیان بدەن. چارەسەری ستەمی نەتەوەیی بە ئیمتیازدانی سیاسی بە بۆرژوازی نەتەوەی چەوساوە نابێت، بەڵکو بە دابینکردنی فرسەتی دەنگدانی ئازادانەی ئەو خەڵکە دەبێ کە روبەروی چەوسانەوەی نەتەوەیی بوونەتەوە، بۆئەوەی دیاری بکەن کە ئایا لەچوارچێوەی ئەو ووڵاتانەدا کە لێی دەژین دەمێننەوە بەمافی یەکسان لەگەڵ باقی دانیشتوانی ئەو ووڵاتەدا، یاخود جیادەبنەوەو دەوڵەتی سەربەخۆ پێكدەهێنن!

بۆ خوێندنەوەی بەشی یەکەمی ئەم بابەتە کلیک بکە………..