عومەر شێخ موس کەسیاستی سیاسی سەربەخۆی کوردی سوریا:
بەشیكی زۆر لە ئۆپۆزسیۆنی سوریا مافی ئۆتۆنۆمیان بۆ کورد قبوڵکردووە
هێزەکوردییەکانی سوریا وانەیەکی باشیان لە کوردستانی عێراق وەرگرتووە
رەوشی سوریا زیاتر بەرەو ئەوە دەڕوات ئۆپۆزسیۆن بەرەو بەهێزی بچێت و رژێم بەرەو روخان
جموجوڵە چەکدارییەکانی پژاک جموجوڵی زۆر بچوکن و بڕیاردەر نابن لەسەر ئایندەی پرسی گەلی کورد لە ئێراندا
پرۆسەی دیموکراتی تورکیا بە قازانجی میللەتی کورد دەبێت
پێویستی نەتەوەیی و نیشتیمانی دەخوازێت کەهێزی کورد لەباشوری کوردستاندا یەکگرتووبێت خۆی تەرخان بکات بۆ دەستکەوتی گەورەتر لەرۆژهەڵاتی ناوەڕاست
رزگار رەزا چوچانی/ سوید
نوچەنێت/ گۆڤاری سڤیل
عومەر شێخ موس وەک کەسیاستیەکی سیاسی سەربەخۆی کوردی سوریا، لەم دیمانەیەی لەگەڵ گۆڤاری سڤیل، لەسویدەوە باسی گۆڕانکارییەکانی ناوچەکەو ئامادەیی کورد دەکات، لەئەگەری گۆڕانکارییەکانی سوریا و ئایندەی پرسی کور لە ناوچەکە روناک دەبینیت.
رزگار رەزا چوچانی: ئێستا سەرهەڵدان و ئاڵۆزی لەناوچەکەدا هەیەو لە سوریاش بەتوندی راپەڕین و خۆپیشاندان هەیە، ئۆپۆزسیۆنی سوریاش لە ئامادەکاریدایە بۆ ئەگەری روخانی رژێمی سوریا، پێگەی کورد لەناو ئەو ئامادەکارییانەو لەناو ئۆپۆزسیۆن لەچ ئاستێکدا دەبینی؟.
عومەر شێخ موس: یەکێک لەلایەنە باشەکانی رۆڵی کورد لەسوریا ئەوەیە، کە بۆ یەکەمین جارە لەساڵی ١٩٦٥ ەوە هەموو هێزە سیاسییەکانی کوردستان بەشی زۆریان کە ١١ حزب و بزوتنەوەیەکن، یەکیان گرتووەو کۆمیتەیەکی هاوکاریان لەنێوان خۆیان دامەزراندووە، خەریکن ئەنجومەنێکی نیشتیمانی دروست دەکەن، ئەو یەکگرتنەوەیە لەسەر شیعارەکان لەسەر بۆچونەکان، لەسەر ڕێکخستن و پاراستنی خۆپێشاندانەکان، وایکردووە کە ڕێزێکی زۆر پەیدا بکەن، لەلایەن ئۆپۆزسیۆنی سوریاو لەلایەن دەسەڵاتیشەوە، هەروەها ئێستا لەلایەن هێزە سیاسیەکانیش لەدەرەوەی وڵات و لە ئەورپاو لەئەمریکاو لەجێگەی تریش، بەچاوێکی پڕ لە ڕێزەوە تەماشای هیزی کوردی دەکەن، بەهۆی یەکگرتوویان و بەهۆی ئەو بەرپرسیارەتیە گەورەی نیشانیان داوە لەشێوەی بەڕێوەبردنی خۆنیشاندانەکان و ئەو شیعاراتانەی بەرزیان کردۆتەوە لەسەر جادە، هەروەها لەپەیوەندی بەردەوامدان لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن لەناوەوەی وڵات و لەدەرەوەی وڵاتیش ئەوە ئێستا خەریکی رێکخستنین، لەناوەوەی وڵات هەموو ئۆپۆزسیۆنی سوری لەپەیوەندیدان لەگەڵ لایەنەکانی کورد و بەشیكی زۆر لە ئۆپۆزسیۆن زۆر لەداخوازییەکانی میللەتی کوردیان قبوڵکردووە، وەک مافی ئۆتۆنۆمی بۆ کورد یانی ناوچەکانی کوردنیشین مافی خۆ بەڕێوەبردنیان هەبێت بەشێوەی ئۆتۆنۆمی، نەک بەشێوەی فیدڕالی، چونکە شێوەی فیدرالی بۆ کوردستانی سوریا مەنتقی نیە، بەهۆی ئەوەی ناوچە کوردنیشینەکان بەسەریەکەوە نین، قوڵاییان لەناو کوردستانی تورکیاو کوردستانی عێراق هەیە.
رزگار رەزا چوچانی: بەڵام لەم ماوەی رابردوو ئۆپۆزسیۆنی سوریا لە تورکیا خەریکی کۆبونەوە بوون، کورد بەشداری کردوو دواتر کشایەوە، ئایا مانای ئەوە نیە دان بەمافی کورددا نانێن، ئەی کشانەوەکان تاچەند لەخزمەتی پرسی کورددا دەبێت؟.
عومەر شێخ موس: دەبێت لیرەدا وردبینی بکەین، لەوەی، یەکەم زۆربەی ئەو کۆبونەوانەی لەدەرەوەی وڵات ئەنجام دەدرێت، نوێنەرایەتی هەموو ئۆپۆزسیۆن ناکەن، دووەم ئەوەی لە تورکیا لە ئەنتالیا و ئەوەی ئێستاش لە ئەستەنبول دەکرێت، بڕیار بوو کۆبونەوەیەک لە میسریش بکرێت، حزبی ئاکەپەی تورکی و ئیخوان موسلیمین، بەرادەی یەکەم لەپشتی کۆبونەوەو کۆنگرەکانن، ئەوەش مانای ئەوەیە کە هەموو هێزی ئۆپۆزسیۆن نین، هەندێک لە کوردەکانیش کەچوبوون بەشدارییان کردبوو، نوێنەری ئەحزابەکان نەبوون، کەسانی سەربەخۆبوون و نوێنەرایەتی بزوتنەوەی ناوەوەی وڵاتیان نەدەکرد، بەڵام بزوتنەوەی کوردی لەناوەوەی وڵات لەدژی ئەوە نەبوو کە هەندێ کورد بچن بەشداری بکەن، بۆ ئەوەی بزانن چی لەوێ دەگوزەرێت و ئاگایان لەجموجوڵەکان هەبێت، بەڵام وەکو بینیمان لە کۆنگرەکانی تورکیا، مادام دانیان بەمافی کورددا نەنا، کوردەکان کشانەوە، وەکوو وتم ئەوە بەشێک لە ئۆپۆزسیۆنی سورییە، ئەوە هەمووی نیە و ئەوانە ئەجندایەکی تایبەتی ئیسلامیان لەدواوەیە.
رزگار رەزا چوچانی: کام لایەنی ئۆپۆزسیۆن وەک لایەنی سەرەکی لە سوریا مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت؟. تێگەشتنی ئەوان لەچ ئاستێکدایە بۆ پرسی کورد؟.
عومەر شێخ موس: ئەوەی هەیە، دوو لانە، یەکەم شتێک دروستکراوە بەناوی لیژنەی تەنسیق لەنێوان هێزە سیاسییەکانی سوریا، دووەمیش ئیعلانی دیمەشقە، ئەم دوو لایەنە وەک دوو کوتلەی گەورە نوێنەرایەتی ئۆپۆزسیۆن لەسوریا دەکەن و بەشی زۆریشیان عەلمانین، بەڵام ئخوانیشی تێدایە، بەشێوەیەکی گشتی دەتوانم بڵێم، بەڵێ تێگەشتنیان هەیە، بەڵام بەمانای ئەوە نیە بڵێم هەموویان دانیان بەوەدا ناوە و مافەکانی کوردیان قبوڵە، وەک وتم زۆربەیان قبوڵیانە، ئەگەر تەماشای نوسینەکانی ئەو دوو کوتلە گەورە بکەی، بەگشتی دانیان بەمافی کەلتوری و زمانەوانی و سیاسی میللەتی کورددا ناوە و وەک نەتەوەی دووەم لەسوریا پێناسەی دەکەن، بێگومان ئەوەش مەسەلەیەکە بەسراوەتەوە بەوەی لە دوارۆژدا تاچەند هیزی کوردی یەکگرتوو دەبێت، و دەتوانێت قورسای خۆی بەکار بهێنێت، تا داخوازیەکانی خۆی بسەپێنێت.
رزگار رەزا چوچانی: ئەی لەگەری لێکترازنی لایەنە کوردیەکان چاوەڕێی چیت؟. تاچەند ئەگەری لێکترازان هەیە؟.
عومەر شێخ موس: بێگومان هەڵوێستی کورد لاواز دەکات، لە وەها حاڵەتێکدا دوور نیە لایەنە ئۆپۆزسیۆنەکانی کورد ئیتر بەو قورسیەتەی ئێستاوە لێیان نەڕوانن، بەڵام ئەوەی کە ئێستا لەبەر چاوەو دیومانە و کوردیش بۆخۆی هەستی بەوە کردووە، لەناوەوەو لەدەرەوەی وڵات، ئەوەیە یەکگرتووی لە قازانجی پرسی کوردە، وانەیەکی باشیان لە کوردستانی عێراق وەرگرتووە، کە کاتی خۆی لە ساڵی ١٩٨٧ بەرەی کوردستانی درستکراو توانیان بەهۆیەوە قورسایی خۆیان لەناو ئۆپۆزسیۆنی عێراقی بەکار بهێنن، لەو کاتی گۆڕانکاری لەعێراقدا روویدا، ئەمانیش ئێستا ئەوەیان لەبەرچاوە، بینیویانە کە دەستکەوتی گەورەیان بەدەستهێناوە، بەپاراستنی ئەو یەکێتی یەی ریزەکانیان، دوور نیە یەک دوو هێز گیروگرفت دروست بکەن، بەڵام زۆربەی هێزەکان کە ئەو ١١ حزب و بزوتنەوەن یەکیان گرتووە، ئێستا بەبەشداری کەسایەتیە نیشتیمانی و روناکبیر و ئاینیە کوردەکان لەناوەوە و لەدەرەوەی وڵات خەریکی ئەوەن ئەنجومەنێکی نیشتیمانی دروستبکەن، ئەو ئەنجومەنەش لەدواجاردا لقی خۆی دادەمەزرێنێت لەرۆژهەڵاتی ناوەڕاست و لەکوردستانی عێراق و لەتورکیا و لەلوبنان و لەئەورپا و لەو جێگایانەی بەپێویستی بزانن، بۆ ئەوەی نوێنەرایەتی داخوازییەکانی کورد بکەن لەداهاتوو.
ڕزگار رەزا چوچانی: دەسەڵاتی سوریا هەندێ هەنگاوی دروستی نا بەئاراستەی مافی کورد، داوای حیواریشی کرد لەگەڵ لایەنە کوردیەکان، پێت وایە لەم کاتەدا حیوار لەگەڵ دەسەڵاتی سوریا هیچ ئەنجامێکی دەبێت؟.
عومەر شێخ موس: بەڕای من ئەو تاکتیکەی کە بزوتنەوەی کوردی لەناوەوەی وڵات بەکاری هێناوە زۆر سەرکەوتوو بووە، وەک ئەوەی کە حکومەت لاوازبووەو هەڵوێستی لاواز بووە و هەوڵیداوە جۆرە حیوارێک لەگەڵ هێزی کوردی دروستبکات، هەروەها بەڕەسمی بڕیاری داوە کە جنسیە بدرێتەوە زیاتر لە ٣٠٠ هەزار کورد، هەموو زیندانیە سیاسییە کوردەکان ئازادکران، سەرۆکی دەوڵەت داوای کردبوو کە لایەنە کوردەکان وەفدێک بنێرن، بەڵام مادام کوردەکان لەسەر ئەو پرسە هەڵوێستیان یەکگرتوو نەبوو بڕیاریان دا کەنەچن، چونکە لەو ١١ حزبە ٣ لایان لەدژی ئەو حیوارە بوون، ئەوەش نیشانی دا، کە لایەنی کوردی چەند یەکگرتوون، دوور نیە مەبەستی دەوڵەت ئەوە بووبێت هەوڵی تێکدانی یەکێتییەکەیان بدات، بەڵام ئەوەی من لێیان تێگەشتووم ئیستا ئەوان سیاسەت و تاکتیکیان ئەوەیە کە لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن و لەگەڵ دەوڵەتیش گفتوگۆ نەبڕن و هەر دەستکەوتێکیان هەبوو قبوڵی بکەن و لەسەری ئاوەدان بکەنەوە.
رزگار رەزا چوچانی: بەڵام ئەمە سیاسەتی دووفاقی نابێت، لەیەک کات حیوار لەگەڵ هەردوو بەرە بکەیت؟، یان مەزادی سیاسی نابێت؟.
عومەر شێخ موس: رەوشی کورد زۆر تایبەتیە، کوردەکان لایەنگری ئەوەن کە دەبێت رژێمێکی دیموکراتی دامەزرێت، لەگەڵ ئەوەدان کە دەبێت حکومەت گۆڕنکاری بکات و یاسای تەواری هەڵبگیرێت، لە گفتوگۆی بەردەوامن لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن کە ئەو گۆڕانکاریانە جێ بەجێ بکرێت، خۆ بەشی زۆری ئۆپۆزسیۆنی سوریاش هەتا ئیستا شیعاری روخانی رژێمیان نیە، ژمارەیەکیان هەڵیانگرتووە، بەڵام ژمارەیەکیان لەو نێوانەدان کە هێشتا نازانن بەچی لایەنێکدا دەشکێتەوە، بۆیەش هێزی کوردی هەتا ئیستا بڕیاری قەتعی و نیهائی نەداوە کە چ جۆرە ستراتیژیەتێک بەکاربهێنێت، چونکە ئیمکانی ئەوە هەیە ئۆپۆزسیۆنی سوری لەنیوەی رێگا، دەست بەگفتوگۆ بکات لەگەڵ رژێم و و ئەویش قبوڵیان بکات، ئەوکاتە رەوشی کورد چۆن دەبێت؟ ئەگەر خۆی بەتەنها یەکلا کردەوە؟.
رزگار رەزا چوچانی: بەگشتی چاوەڕێی چ ئایندەیەکی بۆ دۆخی سوریا؟، پێت وایە دەسەڵاتی ئەسەد لەئەنجامی چەند چاکسازییەک بەردەوامی بە دەسەڵاتی خۆی بدات؟، یان ئەگەری روخانی نزیکە؟.
عومەر شێخ موس: پاش گۆڕانکارییەکانی تونس و میسر و لیبیا، رژێمی سوریا ئەیتوانی هەنگاو بنێ بۆ ئەوەی رەوشێکی وا لەسوریا دروست نەبێت، ئەویش بەقبوڵکردنی دیالۆگ، بەدەستپێکردنی پرۆسەی گۆڕانکاری، ریفۆم و ئازادی سیاسی، هەڵگرتنی ئەو قانونە تایبەتانەی کە لە ٦٥ ەوە هەتاوەکو ئێستا هەبوون، بەڵام بەداخەوە ئەوەی نەکرد، هەتا ئەگەر سەیری کۆمەڵگای جیهانی بکەیت کاتێک سزاکانیان لەسەر رژێمی سوریا دانا، لەسەرەتاوە لەسەر هەندێک سەرکردەیان دانا، بەڵام لەسەر سەرۆکی سوریا بەشار ئەسەدیان دانەنا، بەئومێدی ئەوەی کە قبوڵبکات چاکسازی و گفتوگۆبکات و ئەو پرۆسەیە بەڕێبخات، بەڵام قبوڵی نەکرد، ئێستا رۆژ بەڕۆژ کۆمەڵگای نێودەوڵەتی و ئۆپۆزسیۆن داوای گۆڕینی رژێم و روخانی دەکەن، من بڕوام وایە کە رەوشەکە زیاتر بەرەو ئەوە دەڕوات ئۆپۆزسیۆن بەرەو بەهێزی بچێت و رژێم بەرەو روخان بچێت، بەڵام نیشانەیەکی سیاسی هەیە کە ئینسان هەندێ لێی دەسڵەمێتەوە، ئەویش ئەوەیە کە پرۆسەی لیبیا بەتەواوی نەگەشتۆتە ئەنجام، پرۆسەی یەمەن و بەحرەین بەهەمان شێوە و ئەو دەوڵەتانە مقاوەمەتیان کردووە، ئەگەر هات و کۆمەڵگەی جیهانی وازی لە فشاری خۆی هێنا و هەوڵیاندا چارەسەرێکی سیاسی بدۆزنەوە. دوور نیە حکومەتی سوریاش جورئەتی زیاتر پەیدا بکات و بڵێت ئەوە لەو وڵاتانە خەریکی گفتوگۆو چارەسەری سیاسین، نەک روخانی رژێم، تا چاوەڕێ بکەن سوریاس هەروای بەسەر بێت، بەڵام ئەوەی کە ئێستا هەیەو دەتوانرێ بەهەند وەربگیرێت، ئەوەیە کە ئەمریکا بە فەرەنساو ئینگلستان و بەشێک لە ئەوروپاو ئۆپۆزسیۆنی سوریاشەوە هەموو داوای روخان و گۆڕینی رژێمی سوریا دەکەن.
رزگار رەزا چوچانی: لەهەموو ئەگەرەکان، مانەوەو رووخان، رێکەوتن و بەردەوامی گرژییەکان، چی شتێک چاوەڕێی کورد دەکات؟.
عومەر شێخ موس: ئایندەی کورد زۆر باش دەبینم، چونکە هەندێ لەو یاسایانەی کە سەپێنرا بەسەریاندا لادانیان بەسودی میللەتی کورد تەواو بوو، گەڕانەوەی جنسیە هەنگاوێکی یەکجار گەورەو مێژووی بوو، کە لەساڵی ٦٢ ەوە تاکو ئێستا قورساییەکی زۆر گەورە بوو لەسەر رەوشی کورد لەسوریا، هەروەها داننان و قبوڵکردنی گفتوگۆ لەگەڵ هێزی کوردی، چ لەلایەن حکومەتەوە، چ لەلایەن ئۆپۆزسیۆنەوە، ئاستی ناسینی مافەکانی گەلی کورد بەرز دەکاتەوە، بۆیە رەوشی دوارۆژی گەلی کورد لەسوریا روناکتر لەجاران دەبینم، بەتایبەتی کە حکومەت بەرەو ڕوخان و گۆڕان دەڕوات، بەڵام ئەگەر هەرماشەوە حکومەتێکی لاواز دەبێت، ناچاردەبێت کە دەستور بگۆڕێت و ئازادی بدات و گۆڕانکاری و ریفۆرم بکات، بێگومان دروستبونی ئازادی و دیموکراسیش لەسوریادا لەبەرژەوەندی گەلی کورد دەبێت.
رزگار رەزا چوچانی: ئەگەر لە دەرەوەی سوریا پرسیار بکەین، ئایندەی پرسی کورد لە تورکیا چۆن دەبینی؟ کە تا ئاستێک لە دیموکراسی کردنی تورکیا سودیان گرتووەو ئێستا باسی ئۆتۆنۆمی و باسی ئازادی ئۆجەلانیش لەگۆڕێیە، بەڵام شەڕو ئۆپەراسیۆنی سەربازیش بەردەوامە.
عومەر شێخ موس: پرسی کورد لە تورکیا زۆر روناکە، بەتایبەت ئێستا کە ٣٦ ئەندامیان لەپەڕلەمان هەیە، و هێزو تواناشیان زۆر زۆر زیاترە لە جاران، ئەوەش دیسان لە ئەنجامی یەکگرتنەوەی هێزی کوردیە لەتورکیا، هەروەها ئێستا حکومەت ئامادەیە بۆ گفتوگۆ لەگەڵیان، چونکە حکومەت مەجبورە ئەگەر بیەوێ دەستور بگۆڕێت لە قازانج و بەرژەوەندی خۆی، دەبێت پشت بە ئەندامانی کوردی لە پەڕلەمانی تورکیا ببەستێت، بەداخەوە هەندێ ئاڵۆزی و ناکۆکی و شەڕ دروست بووە، بەڵام پرۆسەی گفتوگۆ هەیە ئەو پرۆسەش بێگومان دەگاتە ئەنجام، فشاری وڵاتانی ئەوروپاو ئەمریکاش هەر بەردەوامە لەسەریان، بۆیە من وای دەبینم ئەو پرۆسە دیموکراتیەی تورکیا رۆژ بەڕۆژ بەهێزتر دەببێت و بە قازانجی میللەتی کوردیش دەبێت.
رزگار رەزا چوچانی: خوێندنەوەت بۆ پرسی کورد لە ئێران چۆنە؟. ئیستا لەناوچەکە بەگشتی گرژی هەیە، تاکو ئێستا لەئێران گرژی نابینرێت، بەڵام رووبەڕوو بونەوەی سەربازی لەنێوان پەژاک و جمهوری ئیسلامی لەئارادایە، ئەم روو بەڕوو بونەوە سەربازیانە تاچەند بەخزمەتی پرسی کورد دەزانی لە ئێران؟.
عومەر شێخ موس: بەڕاستی ئەو جموجوڵە چەکداریانە جموجوڵی زۆر بچوکن و بڕیاردەر نابن لەسەر ئایندەی پرسی گەلی کورد لە ئێراندا، بەڵام ئەگەر رەوش لەسوریا گۆڕا، بەبڕوای من کاردانەوەیەکی زۆر گەورەی دەبێت لەسەر رەوشی ئێران و حزبوڵا و حەماس لەرۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، رەوشی سوریا کاردانەوەی گەورەی دەبێت لەسەر لوبنان، لەسەر فەلەستین، لەسەر ئێران، مومکین نییە ئەو پرۆسە گەورەیە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست سەربکەوێت، کاریگەری لەسەر ئێران نەبێت و بەبێ دەنگی بمێنێتەوە، بۆیە لەکاتی گۆڕانکاریش لەئێران هێزی کوردی دەبێت هەمان ستراتیژیەتیان هەبێت، کە هێزی خۆیان یەکبخەن و هاوکاری بەیەکەوە بکەن و بکەونە گفتوگۆ لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن، و دەورێکی باڵا ببینن لە گۆڕانکاری ریشەییدا.
ڕزگار رەزا چوچانی: ئەم پرسیارەم لەچەند کەس کردووە، رایەک هەیە، پێیان وایە لەکاتێکدا کە خەڵکی ناوچەکە راپەڕیوون، دەبوو خەڵکی باشوری کوردستانیش، بۆ داوای جیابونەوە هەڵبسن، بۆ دەستکەوتی زیاترو داوای سەربەخۆیی، لەجێی ئەوەی خەریکی کێشەی ناوخۆ بن، تۆ رات چییە؟.
عومەر شێخ موس: ئەوە پرسیارێکی سەد ملیۆن دۆلارییە وەک کورد دەڵێت، پرسیارێکی ئاسان نیە، بەڵام من دوو رام هەیە، یەکەم نابێ ئەو دوو پرسە یەکیان لەسەر حسابی ئەوی تریان بێت، با وەک عەرەبەکان نەکەین کە هەتا ئیسرائیل هەبێت و مەترسی ئیسرائیل هەبێ، نابێت هیچ گۆڕانکارییەک لەناو وڵاتە عەرەبیەکانی خۆیاندا بکەن، ئێمەش کەموکوڕیمان لەناو سیستەمی سیاسی کوردستاندا هەیە، پێویستی بە گۆڕانکاری و ریفۆرمە، پێویستی بە نەهێشتنی گەندەڵی و باشترکردنی خزمەتگوزاری هەیە، ئەو لایەنانە چارەسەر بکرێت سیستەمی سیاسی لەکوردستان بەهێزتر دەبێت. دووەم پێویستی نەتەوەیی و نیشتیمانی دەخوازێت، کەهێزی کورد لەباشوری کوردستاندا یەکگرتووبێت، هەموو هێزوتوانای خۆی تەرخان بکات بۆ دەستکەوتی گەورەتر لەرۆژهەڵاتی ناوەڕاست، من تازە لەکوردستانی باشورەوە هاتومەتەوە سوید، ئاگام لێیەتی هەموو لایەنەکان بەئۆپۆزسیۆن و بەدەسەڵاتیشەوە یەکجار زۆریان پێخۆشە و لەئامادەکاریدان بۆ ئەو گۆڕانکاریانەی کە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی پێ ئاوسە، چ لەسوریا چ لە تورکیا، چ لەئێران پشتیوانی لێدەکەن و ئامادەن یارمەتیش بدەن لەکاتی پێویستدا، بەڵام وێڕای زەرورەتی چاکسازی و ریفۆرم و نەهێشتنی گەندەڵی و رێکخستنی زیاتری سیستەمی سیاسی، لایەنە سیاسیەکانی باشوور دەبێت یەکگرتووبن و یەکێتی نیشتیمانیان راگرن، بۆ رووبەڕووبونەوەی هەموو ئەگەرە چاوەڕوانکراوەکانی ناوچەکە، ئەوەش وەک وتم لایەکیان لەدژی لایەکیان نیە، دەستپێکردنی پرۆسەی چاکسازی رێککەوتن لەنێوان ئۆپۆزسیۆن و دەسەڵات و چاککردنی سیستەمی سیاسی کوردستان، خۆی لەخۆیدا سیستەمەکەو دەسەڵاتەکەو یەکگرتویەکەش بەهێز دەکات.
رزگار رەزا چوچانی: مانگی پێشوو ساڵیادی پەیمانی لۆزان بوو، لەکاتێکدا کەوەک هەمان سەردەم باسی گۆڕینی خەریتەی ناوچەکە لەلایەن وڵاتانی زلهێز لەگۆڕێیە، پێت وایە لەوەها حاڵەتێکدا وەک هەمان سەردەمانی رابردوو بێ رەچاوکردنی سەنگی کورد نەخشە بگۆڕدرێت؟، ئایا سەرکردایەتی کورد ئەو ئامادەییەی هەیە رووبەڕوی گۆڕانکاریەکان بێتەوە؟.
عومەر شێخ موس: من پێم وایە هێزی سیاسی کوردستان بیر لەو لایەنە دەکەنەوە، هەروەها سیناریۆی زۆر هەیە بۆ گۆڕانکاری لە رۆهەڵاتی ناوەڕاستدا، بۆ نمونە ئێستا لە سوریا ئەنواعی سیناریۆ هەیە، هەندێک کەس دەڵێن موکینە عەلەویەکان واز لە دەسەڵات نەهێنن، یان ئەگەر وازیش بهێنن بچنە ناوچەکانی خۆیان و دەوڵەتی خۆیان ئیعلان بکەن، ئەم سیناریۆیەیان مانای ئەوە دەدات، کە سوریا لەت لەت دەبێت، ئەوکات دەستی کورد ئاواڵا دەبێت هەنگاو بنێت، سیناریۆیەکی تریش بۆ گۆڕانی نەخشەی ناوچەکە هەیە، وەکو ساڵی٨٩ پاش روخانی ئیمپراتۆریەتی سوڤیەتی چەندین دەوڵەت دروستکرا بەشێوەیەکی ئاشتیانە، دواتر ئەڵمانیای رۆژهەڵات و رۆژ ئاوا یەکیان گرتەوە، دواتر ٩ دەوڵەت لە یوگسلاڤیا دروستبوو، لەرۆژهەڵاتی ناوەراستیش ئەو ئەگەرە هەیە، کە رێکەوتنی لۆزان گۆڕبەگۆڕ بکرێت و جۆرە گۆڕانکاریەک لە نەخشەی ناوچەکە بێتە کایەوە، بەڵام زۆر زەحمەتە بتوانین پێشبینی دروستی ئەوە بکەین، زەحمەتە بتوانین بڵێین ئەجندایەکی واش لای هیزی کوردی هەیە، بەڵام یەکێتی نێوان لایەنەکان گرنگەو وەک وتم پێشم وایە هیزی سیاسی کوردی بیر لەوە دەکەنەوە.
مەلا بەختیار،، مۆنا سالین سەرۆکی پێشوی پارتی سۆسیال دیموکراتی سوید،، عومەر شێخ موس
