د. ئەكرەم میهرداد
دروست بوونی بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان له‌ناو دڵی بزوتنه‌وه‌ی كوردایه‌تی به یه‌كێك له رووداوه گه‌وره‌‌و كاریگه‌ره‌كانی باشووری كوردستان ئه‌ژمار ئه‌كرێت له دوای راپه‌ڕین‌و جه‌نگی ناوخۆی نێوان یه‌كێتی‌و پارتی. كه ئه‌ڵێم رووداوی گرنگ‌و كاریگه‌ر مه‌رج نیه هه‌ر له بواری ئه‌رێنیدا كاریگه‌ر بن، به‌ڵكو ئه‌م سێ رووداوه گه‌وره‌یه كاریگه‌ریی نه‌رێنی زۆریشیان هه‌بوو. كاریگه‌ریی ئه‌رێنی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان ئه‌وه بوو كه به‌شێك له سهركردهو كادێره دیاره‌كانی ناو یه‌كێتی بوون به ئۆپۆزیسیۆنی كار و به‌مه‌ش ئومێدی ئه‌وه‌یان لێده‌كرا كه له‌م سیسته‌مه بنمیچه دیموكراسیه‌دا به‌شێكی دیكه له سیسته‌م‌و هێزه‌كانی دیموكراسی بێنه ئاراوه، چونكه هیچ دیموكراسیه‌كی باش‌و سیسته‌ماتیك به‌بێ ئۆپۆزیسیۆنێكی كاراو یاسایی‌و به‌رپرسیار به‌ره‌و ئاكام‌و چاره‌سه‌ری ناڕوات. به‌ڵام ئه‌وه‌ی روویدا و بووه ئاكامی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان، ئه‌وه‌بوو كه ئه‌م هێزه نه‌یاره نه‌بووه ئۆپۆزیسیۆنێكی دیموكراسی‌و یاسایی، كه به‌رنامه‌‌و كار و كاریگه‌ریی خۆی له زه‌مینه‌كانی ئازادی، ماف، دادپه‌روه‌ری‌و به‌شداری خه‌ڵكدا بكاته هێزێكی جه‌ماوه‌ری‌و یاسایی، به‌ڵكو وه‌كو دوو هێزه هه‌ژموونخوازه‌كه‌ی دیكه‌ی كوردستان (یه‌كێتی‌و پارتی) ئه‌میش چووه بازنه‌ی هه‌ژموونخوازی‌و ململانێی سیاسی‌و هێزداری‌و كێشه‌‌و ناكۆكی نێوان هێزه سیاسیه‌كان. بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان له جیاتی ئه‌وه‌ی كه بنه‌ما‌و زه‌مینه‌ی هێزه‌كانی خۆی بكاته به‌شێك له خه‌بات‌و هیوای خه‌ڵك بۆ ماف‌و ئازادی‌و دادپه‌روه‌ری‌و به‌شداری، ئه‌ویش جارێكی دیكه خۆی كرده‌وه به‌شێك له ململانێی سیاسی‌و هه‌ژموونی دێرینی نێوان دوو هێزه كۆنه‌كه‌ی كوردستان، به‌ڵكو له‌وانیش زیاتر گوڕ‌وتینی به‌م ململانێ‌و شه‌ڕه هه‌ژمووندارییه ده‌دا.
ماف و ئازادی و دادپەروەری
ئه‌گه‌ر گۆڕان به‌و هێز‌و كاریگه‌رییه جه‌ماوه‌ری‌و سیاسی‌و چالاكوانیه‌وه ببوایه به ڕابه‌ر‌و ئاڕاسته‌داری بزوتنه‌وه‌‌و داواكاریی جه‌ماوه‌ری بۆ ماف‌و ئازادی‌و دادپه‌روه‌ری‌و به‌شداری، بێگومان مه‌یدانێكی نوێ بۆ خه‌بات‌و تێكۆشانی خه‌ڵكی كوردستان دروست ده‌بوو، ئه‌وسا مه‌یدانی ململانێی نێوان هێزه سیاسیه‌كان ئه‌بووه مه‌یدانی پله دوو یان لاوه‌كی له‌و كێشه‌‌و ململانێتیه‌ی كه ده‌یان ساڵه له‌ناو بزاڤی كوردایه‌تیدا هه‌بووه‌‌و هه‌یه. به‌ڵام گۆڕان نه‌ك ئه‌م كاره‌ی نه‌كرد، به‌ڵكو هه‌موو ئه‌و نه‌یاری‌و ناڕه‌زایی‌و داواكارییانه‌ی كه له ساڵانی پێش 2009 زه‌مینه‌یان كردبوو، كردیه به‌شێكی یه‌ده‌كی كار و سیاسه‌تی سه‌ره‌كی خۆی، كه ئه‌ویش هه‌وڵدان بوو بۆ یه‌كلاكردنه‌وه‌ی هه‌ژموونی سیاسی خۆی به لاوازكردنی یه‌كێتی‌و پارتی. گه‌وره‌ترین هه‌ڵه‌‌و تاوانی گۆڕان به‌رامبه‌ر به خه‌ڵكی كوردستان‌و پرسی ماف‌و ئازادی‌و دادپه‌روه‌ری ئه‌وه‌بوو كه مه‌یدانی ئه‌م خه‌باتانه‌ی كرده قوربانی مه‌یدان‌و ویستی خۆی بۆ هه‌ژموونخوازی‌و لاوازكردن یان ئه‌گه‌ر بۆی بكرایه له‌ناوبردنی پارتی‌و یه‌كێتی.
بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان به‌پێی سروشت‌و بیركردنه‌وه‌ی سه‌رۆك و سه‌ركرده‌كانی بووه به‌شێك له ململانێی دێرینی سیاسی‌و هه‌ژموونخوازی كوردستان، له‌كاتێكدا ئه‌گه‌ر مه‌یدانی خه‌بات و تێكۆشانی خه‌ڵكی بۆ ماف‌و ئازادی‌و دادپه‌روه‌ری به‌هێز بكردایه، ئێستا ده‌ست پێشكه‌ری‌و دیاریكردنی مه‌یدان، یان ئه‌وه‌ی له یاری تۆپی پێدا پێی ئه‌ڵێن ستاد، له‌ده‌ست‌و دیاریكردن‌و بڕیاردانی گۆڕاندا ئه‌بوو، به‌ڵام چونكه چوونه‌وه هه‌مان مه‌یدانی كۆنی هه‌ژموون‌و ململانێی سیاسی كوردستان بۆیه ئه‌و مه‌یدانه‌‌و خودی هێزه كارا و به ئه‌زموون‌و كاریگه‌ره‌كانی (یه‌كێتی‌و پارتی) توانیان ئاڕاسته‌ی ئه‌م هه‌ژموون‌و ململانێیه دیاری بكه‌ن‌و بڕیاری لێبده‌ن به به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان.
بێئومێدکردنی خەڵک
گۆڕان نه‌ك مه‌یدانی خه‌ڵكی بۆ ماف‌و ئازادی‌و دادپه‌روه‌ری‌و به‌شداری به‌هێز‌و كارا نه‌كرد، به‌ڵكو بۆ ماوه‌یه‌كی نادیاریش ئه‌م خه‌باته‌ی لاواز كرد‌و خه‌ڵكیشی بێ ئومێد‌و بێكار كرد كه به‌مزوانه ئه‌و مه‌یدانه ئاوا بكه‌نه‌وه، یان بیانه‌وێ له‌و مه‌یدانه‌دا نه‌وه‌یه‌كی سیاسی‌و خه‌باتكار دوست بكه‌نه‌وه. نه‌ریتی سیاسی‌و هه‌ژموونداری گۆڕان ئێستا بۆته سازوكارێك (میكانیزم) بۆ كار و سیاسه‌تی لایه‌نه‌كانی كۆمه‌ڵی ئیسلامی، نه‌وه‌ی نوێ، هاوپه‌یمانی دیموكراسی‌و دادپه‌روه‌ری‌و تاڕاده‌كیش یه‌كگرتووی ئیسلامی.
بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان له كێشه‌‌و ململانێی خۆی به‌رامبه‌ر پارتی‌و یه‌كێتی له‌هه‌ردوو ئاراسته‌ی ململانێ‌و بێهێزكردنی به‌رامبه‌ر،و رێكه‌وتنی سیاسی له‌گه‌ڵ به‌رامبه‌ره‌كاندا شكستی خوارد‌و كڵاویان نایه‌سه‌ر.
له ململانێی لابردنی سه‌رۆكی هه‌رێم، نه‌ك سه‌ركه‌وتووو نه‌بوون، به‌ڵكو له حكومه‌تیش ده‌ركران‌و له‌دوای ئه‌وه‌ش كارێكی شایانی باس یان كاردانه‌وه‌یه‌كی به‌هێزی وایان نه‌بوو، كه كاریگه‌ر بێت له‌سه‌ر كۆی پرۆسه‌ی سیاسی، به‌ڵكو هه‌تا دووسێ مانگ پێش هه‌ڵبژاردنی 12ی ئایاری 2018، له حكومه‌ت نه‌كشانه‌وه. له‌هه‌ردوو رێكه‌وتنی نێوان یه‌كێتی‌و گۆڕان، وه‌كو مانۆرێكی سیاسی له دژی پارتی و بارزانی، گۆڕان نه‌ك هیچی ده‌ست نه‌كه‌وت، به‌ڵكو خودی ئه‌م رێكه‌وتنانه‌ش له به‌رژه‌وه‌ندی یه‌كێتی ته‌واو بوو به زیانی گۆڕان. چونكه یه‌كێتی سه‌لماندی ئه‌و ته‌حه‌مول و موداراته‌ی هه‌یه كه له‌گه‌ڵ هێزێكی جیابووه‌وه له خۆی رێكه‌وتن بكات، به‌ڵام گۆڕان هیچكام له‌و رێكه‌وتن‌و بڕیارانه‌ی جێبه‌جێ نه‌كرد‌و سه‌ره‌نجام ده‌ست به‌تاڵ له‌هه‌موو شتێك له له‌زیانی گۆڕان ته‌واو بوو.
قاچێک لەناو حکومەتدا و…!
یه‌كێكی دیكه له كاروكرده‌وه‌كانی گۆڕان ئه‌وه‌بوو له‌دوای ساڵی 2013 قاچێكی له‌ناو حكومه‌ت‌و قاچێكی له‌ناو موعاره‌زه‌دا بوو، بێگومان ئه‌مه‌ش به‌شێكه له سروشتی هه‌ژموونخوازی‌و نیمچه ئۆپۆزیسیۆنی ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه، كه ئه‌مه‌ش دیسان له‌لایه‌ن ویست‌و سروشتی كه‌سه كاریگه‌ر‌و فه‌رمانداره‌كانی گۆڕانه‌وه بڕیاری له‌سه‌ر درابوو، به‌تایبه‌تی خودی رێكخه‌ری گشتی ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه. له‌م پرسه‌دا، یان له‌ڕاستیدا له‌م كێشه‌یه‌دا گۆڕان وه‌كو كاریكاتێرێكی سیاسی لێهاتبوو، نه ده‌یتوانی به‌شێكی جدی بێت له حكومه‌ت‌و نه ده‌ستبه‌رداری موعاره‌زه بوونیشی ده‌بوو، سه‌ره‌نجام خودی گۆڕان له‌هه‌ردوو مه‌یدانه‌كه‌دا ناكام مایه‌وه‌‌و ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردنی 12ی ئایاری 2018 به‌ئاشكرا ئه‌مه‌ی سه‌لماند، كه له باقی كۆی هێزه ئۆپۆزیسیۆنه‌كانی دیكه ده‌نگ‌و كورسی كه‌متری هێنا. هه‌رچه‌ند سهركردهو كادێره‌كانی گۆڕان به‌پێی سروشتی خۆبه‌گه‌وره‌زان‌و شانازی كردن، بڕوایان وابوو كه ئه‌م ره‌وشه سیاسییه جۆرێكه له داهێنان‌و زیره‌كی سیاسی، به‌ڵام سه‌ره‌نجام خه‌ڵك له‌وه‌ش بێومێد بوون كه گۆڕان شتێک بكات له به‌رژه‌وه‌ندی و له‌م سه‌فا‌و مه‌روایه‌ی گۆڕان ته‌نیا خه‌ڵك زیانی به‌ركه‌وت.
ئه‌م هه‌لومه‌رجه نیوه ئۆپۆزیسیۆن‌و نیوه به‌شداریه بووه ڕه‌وشێك بۆ كۆمه‌ڵ‌و یه‌كگرتوو ئه‌وانیش ته‌فره‌ی ئه‌م سه‌رلێشێواوی‌و كاریكاتێره سیاسیه‌یان خوارد. له‌م هه‌لومه‌رجه‌شدا ته‌نیا خودی دوو هێزه كاریگه‌ره‌كه‌ی حكومه‌تی هه‌رێم بردیانه‌وه‌‌و ئێستا هه‌موو لایه‌نه‌كان به خه‌ڵك‌و به‌غداد‌و ئه‌مریكا‌و ده‌وڵه‌تانی دراوسێش ته‌نیا گره‌و له‌سه‌ر حكومه‌ت ده‌كه‌ن كه هه‌لومه‌رجه‌كان رابگرێت‌و ته‌نانه‌ت له‌م هه‌لومه‌رجه قه‌یرانه داراییه‌شدا خه‌ڵك به‌ناچاری هه‌ر چاویان له‌وه‌یه كه حكومه‌ت ژیانیان چاك بكات، نه‌ك گۆڕان‌و موعاره‌زه‌كانی دیكه ژیانیان بگۆڕن!
درووستکردنی هێزی چەکدار!
له‌م ڕه‌وشه‌دا یه‌كه‌مین خه‌یاڵ‌و بیركردنه‌وه‌ی خه‌ڵك بۆ ئه‌وه ده‌چێ، كه گۆڕان و ئیسلامیه‌كان هێزی بێ به‌رنامه‌‌و چه‌واشه‌كارن‌و قاچێكیان له حكومه‌ت‌و قاچه‌كه‌ی دیكه‌یان له نه‌یاری ئه‌و حكومه‌ته دایه. ته‌نانه‌ت هێشتا پارێزگاری سلێمانی‌و قایمقامی هه‌ندێ قه‌زا‌و مودیر ناحیه‌كان‌و هه‌ندێك به‌رێوه‌به‌ری گشتی هه‌ر گۆڕانن‌و ئه‌وه‌ش ئه‌وپه‌ڕی بێ ئاسۆیی‌و سه‌رلێشێواوی سیاسیه. له‌وانه‌ش سه‌یرتر‌و نامۆتر‌و (هه‌م تراجیدی‌و هه‌م كۆمیدی) ئه‌وه‌یه كه هه‌ندێك له سهركردهو كادێره‌كانی گۆڕان بانگه‌وازی ئه‌وه ده‌كه‌ن كه هێزی چه‌كدار دروست بكه‌ن، واته كتومت‌و به‌لاوازی بچنه هه‌مان مه‌یدانی هێز‌و كاریگه‌ریی یه‌كێتی‌و پارتی. ئه‌گه‌ر بچیته مه‌یدانی هێز‌و كاریگه‌ریی له خۆت به‌هێزتر‌و چه‌كدارتر، بێگومان نه‌ك دۆڕان، به‌ڵكو له‌ناوچوونیش له‌چاوه‌ڕوانیتایه!
یه‌كێكی دیكه‌ی له كێشه‌‌و ئاسته‌نگه‌كانی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان وتنه‌وه‌‌و به‌رده‌وامبوونه له قه‌وانه كۆن‌و سواوه‌كان، به‌تایبه‌تی قه‌وانی گه‌نده‌ڵی كاربه‌ده‌ستان‌و ئاوڕنه‌دانه‌وه‌یان له خه‌ڵك‌و ژیان‌و گوزه‌رانی خه‌ڵك. له چوار ساڵی قه‌یرانی دارایی‌و پاشه‌كه‌وتی مووچه‌دا گۆڕان‌و هاوكاره ئاشكراو نهێنییه‌كانیان، نه‌ك نه‌یانتوانی به فشاری جه‌ماوه‌ری‌و كۆمه‌ڵایه‌تی ئه‌م كێشه‌یه له به‌رژه‌وه‌ندی خه‌ڵك چاره‌سه‌ر بكه‌ن، به‌ڵكو به‌ئه‌نجامدانی رێپێوان‌و خۆپیشاندان‌و بایكۆتی زۆر‌و زه‌وه‌ند خه‌ڵكیان ماندوو كرد‌و ئه‌م مه‌یدانه‌شیان له خه‌ڵك بێزراو كرد‌و ئێستا خه‌ڵك بڕوا به‌وه ناكه‌ن، كه به‌م هۆكاره‌وه بتوانن ژیانیان بگۆڕن. به‌ڵكو ته‌نیا خودی حكومه‌ت توانی به‌شێك له‌م قه‌یران‌و كێشه‌یه چاره‌سه‌ر بكات‌و هێشتاش خه‌ڵك نیگه‌رانن كه دیسان پاشه‌كه‌وتی مووچه بگه‌رێته‌وه‌‌و قه‌یران‌و نه‌بوونی به‌رۆكیان بگرێت.
گۆڕان‌و ئیسلامیه‌كان‌و جه‌ماعه‌تی شاسوار‌و به‌رهه‌م ساڵحیش زۆریان هه‌وڵدا كه حكومه‌تی عه‌ببادی مووچه نه‌نێرێت‌و حكومه‌تی هه‌رێم له‌وه زیاتر مایه‌پوچ بكرێت، به‌ڵام كه كاری ئه‌وان سه‌ری نه‌گرت‌و حكومه‌تی به‌غداد له‌گه‌ڵ هه‌ولێر رێكه‌وتن، بێگومان پرسیار‌و هه‌ڵوێستی سه‌یر‌و نامۆ له‌لایه‌ن خه‌ڵكه‌وه به‌رامبه‌ر ئه‌و موعاره‌زه‌یه دروست ئه‌بێ. ئه‌ویش ئه‌وه‌یه كه ئه‌م مه‌یدان‌و ئه‌گه‌ری چاره‌سه‌ره‌ش ته‌نیا هه‌ر له‌ده‌ستی هه‌ولێر‌و به‌غدادایه‌‌و نه‌یارانی ئۆپۆزیسیۆن له‌م مه‌یدانه‌شدا هیچ كارێكیان پێناكرێ‌و ته‌نیا خه‌جاڵه‌تیان بۆ مایه‌وه!
مشەخۆریی و ئیمتیازی سیاسی
هه‌ڵوێستی ناكۆك‌و نادیار‌و دژی گۆڕان‌و سه‌رانی دیكه‌ی ئۆپۆزیسیۆن به‌رامبه‌ر ریفراندۆمیش جۆرێكه له كاریكاتێر‌و سه‌مه‌ره‌ی سیاسی، كه سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ده‌نگیاندا به ریفراندۆم‌و سه‌ربه‌خۆیی، به‌ڵام زۆر زوو كه‌وتنه دژایه‌تی‌و نه‌یاری ئه‌م شێوازه له مامه‌ڵه‌ی سیاسی بێگومان خه‌ڵك تووشی دڕودۆنگی و بێ باوه‌ڕی ئه‌كات به‌رامبه‌ر به‌و هێزانه‌‌و هۆشیاره‌كانیش له‌هه‌ردوو ئاراسته‌ی نه‌یاری‌و لایه‌نگری ریفراندۆم‌و سه‌ربه‌خۆییدا گاڵته‌‌و پێكه‌نینیان دێت به‌م نه‌زانی‌و هه‌رزه‌كاریه سیاسییه‌دا.
كێشه‌‌و ئاسته‌نگێكی دیكه‌ی گۆڕان‌و له‌دوای ئه‌وانیش لایه‌نه‌كانی دیكه‌ی ئۆپۆزیسیۆن ئه‌وه‌یه كه سهركردهو كه‌سه باڵاده‌سته‌كانی ئه‌م لایه‌نانه كه‌سانی ده‌وڵه‌مه‌ند‌و هه‌ژمووندار‌و لۆردن‌و هه‌موویان به‌هۆی مشه‌خۆری‌و ئیمتیازی سیاسی‌و ئابووری له كه‌سه هه‌ره ده‌وڵه‌مه‌ند‌و سامانداره‌كانی كوردستانن‌و ته‌نانه‌ت ئه‌وانه‌ش بوونه‌ته ئه‌ندام پارله‌مان‌و به‌رپرسی حكومی‌و حزبی له ژیانێكی ئه‌وپه‌ڕی ناز و نیعمه‌تدا ئه‌ژین‌و لایه‌نگران‌و ده‌نگده‌رانیشیان خه‌ڵكی هه‌ژار‌و بێ مووچه‌‌و بێكاره‌ن.
ئه‌م ناكۆكی‌و ناسازگارییه ئه‌گه‌ر له‌سه‌ره‌تادا نه‌بێته كێشه‌‌و هه‌ڵوێستی نه‌یاری خه‌ڵك به‌رامبه‌ر به‌و سهركردهو به‌رپرسانه، به‌ڵام به تێپه‌ڕبوونی كات ئه‌بێته به‌شێك له گومان‌و پرسیار كه بۆچی به‌رپرس‌و سه‌ركرده‌كانی ئه‌مانیش وه‌كو به‌رپرسه‌كانی حكومه‌ت له‌هه‌مان ژیانی خۆش‌و ناز‌و نیعمه‌تدان. له‌وه‌ش زیاتر گۆڕان شێوازێك له كاری سیاسی‌و هه‌ڵسوڕاوی داهێنا كه كۆمه‌ڵێك مشه‌خۆری توندڕه‌و‌و ده‌مدرێژی سیاسی كردۆته واجیهه‌ی كارو سیاسه‌تی خۆی‌و له نه‌یاری‌و دژی هه‌موو كه‌سانی جیاواز ده‌كه‌ونه قسه‌ی توند‌و تاوانباركردن به گه‌نده‌ڵی‌و كاسه‌لێسی بۆ حكومه‌ت، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر بۆیان بكرێت له ته‌شهیر‌و لێدانیش ده‌ست ناپارێزن‌و ئه‌وه جنێو‌و بوختان هه‌ر مه‌پرسه كه به‌شێكه له نه‌ریت‌و كرده‌وه‌ی به‌رده‌وامی گۆڕانخوازان. ئه‌م ڕه‌وشه توند‌و هه‌ڕه‌شه ئامێزه له‌وانه‌یه لایه‌نگرانی سه‌رسپارده‌‌و توندڕه‌و و رازی‌و كارا بكات، به‌م كۆی لایه‌نگران‌و ده‌نگده‌ران‌و جه‌ماوه‌ری ئاسایی بێزار ده‌كه‌ن،كه ئه‌وه‌یه خه‌ڵك به‌گشتی حه‌زیان له كێشه‌‌و ئاژاوه‌‌و توندوتیژی نیه‌‌و خه‌ڵك وێرای جیاوازی‌و نه‌یارانی سیاسیان، به‌ڵام ده‌خوازن له ژیان‌و ژینگه‌یه‌كی ئارام‌و ئاسوده‌دا بژین.
یه‌كێك له كێشه‌‌و ئاسته‌نگه هه‌ره خراپه‌كانی گۆڕان‌و ئه‌وانی دیكه له ئۆپۆزیسیۆن دروست كردن‌و به‌هێزكردن‌و ره‌وشی نائارامی‌و نائاساییه، كه له‌م ره‌وشه نائارام و نائاساییه‌دا له‌وانه‌یه كه‌سانی توندڕه‌وی سه‌رسپارده بكه‌ونه كارایی‌و كاریگه‌ری، به‌ڵام زۆرینه‌ی لایه‌نگران‌و ده‌نگده‌ران‌و جه‌ماوه‌ری گشتی كاردانه‌وه‌یان ده‌بێ به‌رامبه‌ر به‌و ره‌وشه‌‌و كاردانه‌وه‌كه‌شیان بێده‌نگه‌‌و بێده‌نگیشیان ده‌نگ نه‌دانه له هه‌ڵبژاردن. رێسایه‌كی گشتی هه‌یه له ده‌نگدان‌و هه‌ڵبژارندا، ئه‌وه‌یه كه هه‌تا ده‌نگ نه‌دان زیاتر بێت، ئۆپۆزیسیۆن زیان ئه‌كات چونكه ئه‌وانه‌ی ده‌نگ ناده‌ن كه‌سانی ناڕازی‌و نائومێد‌و نه‌یارن، ئه‌وانه‌ی كه رازی‌و لایه‌نگری ده‌سه‌ڵاتن، بێگومان ده‌نگ ئه‌ده‌ن. ئه‌مجاره كه‌می رێژه‌ی ده‌نگدان له زیانی ئۆپۆزیسیۆن تەواو بوو، چونكه لایه‌نگرانی یه‌كێتی‌و پارتی به ره‌زامه‌ندییانه‌وه چوون بۆ ده‌نگدان.
ئه‌مجاره‌ش، كه گۆڕان و هاوكارانی كۆن و تازه‌یان باسی هاك و ته‌زویر ئه‌كه‌ن ئه‌وه‌نده‌ی دیكه ده‌نگده‌ران‌و لایه‌نگرانی خۆیان بێ ئومێد ئه‌كه‌ن، چونكه ئه‌ڵێن بۆ ده‌نگ بده‌ین، كه ده‌نگمان هاك و ته‌زویر بكرێ، بۆیه له‌ئێستاوه ئه‌وان رێژه‌ی ده‌نگده‌رانی خۆیان بۆ هه‌ڵبژاردنی ئاینده به‌م درۆ سیاسیه‌ی هاك‌و ته‌زویر كه‌متر كردۆته‌وه. له‌به‌رامبه‌ریشدا رێژه‌ی ده‌نگده‌رانی پارتی‌و یه‌كێتی زیاتر ئه‌بن‌و ئه‌ڵێن ده‌نگ‌و به‌رنامه‌ی ئه‌مجاره‌شمان وه‌كو جاری پێشوو دابین بكه‌ین!
ئیسلامییەکان دەمڕاستن
یه‌كێك له ئاسته‌نگه گه‌وره‌‌و كاریگه‌ر‌و به‌رده‌وامه‌كانی گۆڕان ئه‌وه‌یه كه كۆمه‌ڵێك كه‌سی ئیسلامی‌و نامۆ به گۆڕان‌و ره‌وتی ئه‌م بزوتنه‌وه‌یه بوونه‌ته به‌رپرس‌و كاندید‌و خاوه‌ن ئیمتیازی ناو گۆڕان و له‌به‌رامبه‌ریشدا كه‌سان‌و كادێرانی كۆنی ناو ئه‌و ره‌وته‌ی كه جاران له كه‌سه دیاره‌كانی باڵی ریفراندۆم‌و نه‌وشیروان مسته‌فا بوون، ئێستا به‌ره‌و نادیاری‌و بێكاری وون بوون ئه‌چن، ئه‌مه‌ش یه‌كێكه له كێشه جدییه‌كانی گۆڕان. ئه‌و جه‌ماعه‌ته فه‌رامۆشكراوه دێرین‌و كاریگه‌ره‌ی جاران ئه‌گه‌ر هیچ كاردانه‌وه‌یه‌كیان نه‌بێت، به‌ڵام بێ ئومێد‌و بێكار‌و نیگه‌رانن. ئه‌مه‌ش وا ده‌كات ته‌نانه‌ت كه‌سه كارا و كاریگه‌ره‌كانی جارانیش بكه‌ونه نه‌یاری‌و ناڕه‌زایی‌و له‌به‌رامبه‌ریشدا كۆمه‌ڵێك مشه‌خۆری بێ رابردووی سیاسی‌و نامۆ به بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان سوودمه‌ند بن له ئیمتیازه‌كانی گۆڕان.
هه‌موو ئه‌وانه‌ی كه گۆڕان له‌م هه‌شت ساڵه‌ی رابردوودا كردوونی به ئه‌ندام پارله‌مان. و سه‌رۆكی لیست‌و وه‌زیر‌و به‌رێوه‌به‌ری گشتی‌و به‌رپرسی دیكه هه‌رگیز به‌شێك نەبوون له ڕه‌وتی باڵی ریفراندۆم‌و نه‌وشیروان مسته‌فا ته‌نانه‌ت ئه‌و كادێر‌و هه‌ڵسوڕاوه كۆنانه به‌شێوه‌یه‌ك بێكار‌و بێ كاریگه‌رین كه هه‌ندێك كه‌س ده‌ڵێن ئه‌رێ ئه‌و جه‌ماعه‌ته كۆنه چییان به‌سه‌رهات ئێستا چ كاره‌ن!
گۆڕان و هەڵوەرین
كارێكی دیكه‌ی كاریكاتۆری بزوتنه‌وه‌ی گۆڕان‌و له‌م هه‌ڵبژاردنه‌ی ئایاری 2018 هاوپه‌یمانیه‌كه‌ی به‌رهه‌م ساڵحیش، پشت به‌ستن‌و متمانه‌كردن بوون به ده‌نگی ئیسلامیه‌كان. ئه‌وان دیاره نه‌زان‌و بێخه‌به‌رن له رێژه‌ی ده‌نگی ئیسلامیه‌كان چونكه ئیسلامیه‌كان خۆیان سێ حیزبن‌و به‌سه‌ر گۆران‌و هاوپه‌یمانی به‌رهه‌م ساڵح‌و نه‌وه‌ی نوێشدا دابه‌ش بوون، بێگومان هه‌ر ئه‌و ده‌نگه كه‌مه ئه‌هێنن كه پێشتر هێناویانه. نه‌زانی‌و بێ ئاگایی گۆڕان له‌وه‌دایه كه له‌ماوه‌ی ئه‌م نۆ ساڵه‌ی دروست بوون‌و به‌رده‌وامیدا له‌وه تێنگه‌یشتن‌و تێش ناگات كه ده‌نگی جه‌ماوه‌ری نه‌یار‌و ناڕازی‌و پارسه‌نگی هێز ئه‌گۆڕێت، نه‌ك ده‌نگی ئیسلامی‌و هێزه‌كانی دیكه. له‌مه‌شدا گۆران هه‌ر دڵی لای هه‌ژموونخوازی‌و گه‌مه‌‌و سیاسه‌تی نێوان حزبه‌كانه، نه‌ك دروست كردنه‌وه‌ی هێزێكی جه‌ماوه‌ری كاراو كاریگه‌ر بۆ ماف‌و ئازادی و عه‌داله‌ت‌و به‌شداری.
دوایین پرس‌و كێشه‌ی گۆڕان ئه‌وه‌یه كه ئه‌م هێزه له‌لایه‌ن نه‌وشیروان مسته‌فا‌و به‌به‌رگی ئه‌و و به‌ربڕوا و هیوای ئه‌و دروستكراوه، هه‌ر خۆی ئه‌یزانی چۆن ئاڕاسته‌‌و ڕابه‌ری ئه‌كات‌و بۆ كوێی ئه‌بات. به‌ڵام له‌دوای كۆچی ئه‌و هیچ كه‌س نه‌ك جێگای ئه‌و ناگرێته‌وه له‌و بزاڤه دا به‌ڵكو به هه‌مووشیان نه‌خشی ئه‌ویان پێ ناكرێ.
هه‌موو ئه‌و خاڵ‌و باسانه‌ی كه بۆ گۆڕان نووسیومه له‌م وتاره‌دا بێگومان به‌شێكن له كه‌سایه‌تی‌و سروشتی نه‌وشیروان مسته‌فا‌و هاوكاره‌كانی، به‌ڵام له‌دوای ئه‌وه‌ی له دوو هه‌ڵبژاردنی رابردووی ساڵی 2014 و 2018 ده‌نگی گۆڕان زۆر كه‌متر بوو له‌ده‌نگی یه‌كێتی‌و پارتی و له‌وه‌ش گرنگتر له‌هه‌ر سێ هه‌ڵبژاردنی ساڵی 2010، 2014، 2018 گۆڕان نه‌یتوانی له‌ناوچه كوردستانیه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێم هیچ پێگه‌یه‌ك به‌ده‌ست بهێنێ، ئیدی ئه‌م بزاڤه به‌و كارو كارسازییه‌ی جاران ناتوانێ له شكست رزگاری ببێت ته‌نیا رێگای هه‌ستانه‌وه‌ی گۆڕان ئه‌وه‌یه ده‌ست به‌رداری هه‌موو ئه‌و رێكار‌و نه‌ریته سیاسیانه ببێت‌و بكه‌وێته مه‌یدانی ماف‌و ئازادی‌و دادپه‌روه‌ری‌و به‌شداری له به‌رژه‌وه‌ندی خه‌ڵك‌و به‌مه‌ش قۆناغی یه‌كه‌می مانیفێستی بزوتنه‌وه‌كانی گۆڕان له جیهان ده‌ست پێبكات، كه ئه‌ویش ئه‌وه‌یه كه له به‌رژه‌وه‌ندی خه‌ڵك هێزی سیاسی‌و جه‌ماوه‌ری دروست بكات‌و پارسه‌نگی هێز له ململانێی نێوان هێزه سیاسیه‌كانه‌وه بگۆڕێ‌و به‌ره‌و پارسه‌نگی هێزی داواكاری‌و هیوای خه‌ڵك به‌رامبه‌ر به‌ده‌سه‌ڵاتی وه‌خت به‌ڵام ئێستا زه‌مینه‌‌و هێزی ئه‌م پرسه له‌ناو ی.ن.ك زیاتر له گۆڕان‌و له‌هه‌ر هێزێكی دیكه‌ی سیاسی له كوردستان هه‌یه.
