سەركردەیەكی كلدوئاشووری: خۆمان و چارەنووسمان، بە كورد و هەرێمی كوردستانەوە بەستۆتەوە
گەڕاندنەوەی ناوچە جێناكۆكەكان بۆ سەر هەرێمی كوردستان، بە پلەی یەكەم لە بەرژەوەندی كلدوئاشوورییەكان دایە
ئێمە لە دەشتی نەینەوا داوای حوكمی زاتی دەكەین، ئەگەر هەریمی كوردستان هەنگاوێكی تر بنێت و سەربەخۆ بێت، مافەكانی ئێمەیش زیاتر دەچنە پێشەوە
تا ئێستا پرس و راوێژمان پێنەكراوە
نوچە: هەولێر
سەركردەیەكی كلدو ئاشووری بە (نوچە)ی راگەیاند، سودمەندی یەكەمی گەڕانەوەی ناوچە جێناكۆكەكان بۆ سەر هەرێمی كوردستان، بە پلەی یەكەم كلد و ئاشوورییەكانن، هەروەها وتیشی كلد و ئاشوورییەكان، بە هاوڵاتیان و لایەنە سیاسییەكانییەوە، پشتگیری تەواو لە راگەیاندنی سەربەخۆیی كوردستان دەكەن و بە كاررێكی پیرۆزیشی دەزانن، ئەوەیشی ئاشكرا كرد، كە تا ئێستا لایەنە سیاسییە كوردییەكان، هیچ پرس و راوێژێكیان لەو بارەوە لەگەڵ نەكردوون.
رۆمیۆ هەكاری، سكرتێری گشتی حیزبی بێت نەهریەن، وتیشی “ئێمە لە دەشتی نەینەوا داوای حوكمی زاتی دەكەین و توانیومانە لە ماددەی سی و پێنجی دەستووری هەمیشەیی كوردستاندا بیچەسپێنین، كەواتە مافەكانمان پەیوەستن بەو شوێنانەوە، كە دەكەونە ناو ماددەی سەد و چل، بۆیە لە دەستدانی ئەو شوێنانە، بە پلەی یەكەم لە زیانی ئێمەی كلدوئاشووری تەواو دەبێت، هەرێمی كوردستانیش لە شێوەی هەرێمەوە ببێت بە دەوڵەت، بە مافەكانی ئێمەیش لە حوكمی زاتییەوە بەرەو پێشتر دەچێت”.
هەكاری ئەوەیشی ئاشكرا كرد، كە تا ئێستا لایەنە سیاسییەكان هیچ پرس و راوێژێكیان بەوان نەكردووە، ئەوەیەشی بە گرفتێك ناو برد، كە لە لایەن سەركردایەتی سیاسی كوردەوە درووست بووە، هەروەها رەخنەی لەو شاندەیش گرت، كە هەرێمی كوردستان بە مەبەستی ئەنجامدانی دانوستاندن لەگەڵ بەغدا و لایەنە براوەكانی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران درووستی كردووە، وتی “نە نوێنەری ئێمەی تێدایە، نە نوێنەری برا توركمانەكان، دەبێت سەركردایەتی سیاسی كورد، بە شێوەیەكی تر بیر لەو بابەتانە بكاتەوە، چونكە ئێمە خۆمان و چارەنووسمان، بە چارەنووسی كورد و هەرێمی كوردستانەوە بەستۆتەوە، حەقە لە هەموو شتێكدا ئێمەیش بەشدار بین و دەنگ و رەنگمان هەبێت”.
نوچە: كورد بە نیازە لە داهاتوودا ریفراندۆم لە ناوچە جێناكۆكەكان ئەنجام بدات، هەڵوێستی ئێوە چییە لەو بارەوە؟
هەكاری: ئێمە وەك كلدوئاشوورییەكان و بە تایبەت وەك حیزبی دیموكراتی بەیت نەهرەین، پێشوتریش رامان وابوو، كە سەركردایەتی سیاسی كوردستانی، دەبێت هەنگاوێكی تر بهاوێت، جیاواز تر لە هەموو هەنگاوەكانی پێشوو، چونكە ئەوە چەند مانگێكە و چەند ساڵێكە، كێشەكانی نێوان هەرێم و بەغدا بە هەڵپەسێردراوی ماونەتەوە، حكومەتی مەركەزی و خودی مالیكی بە میزاجی خۆی، مامەڵە لەگەڵ سەركردایەتی سیاسی كورد و خەڵكی كوردستان دەكات، ئێمە پێمانوایە كە دەبوایە هەنگاوێكی ترمان هەبوایە، بۆ ئەوەی مالیكی و حكومەتی مەركەزی ئەوە بزانن، كە ئێمە زۆر لەوە زیاتر چووینەتە پێشەوە و خۆمان بۆ هەر بڕیارێك ئامادە كردووە، بۆ پێشەوەچوونی زیاتر و دیاری كردنی چارەنووسی خۆمان، بەڵام لەبەر ئەوەی ئێمە پاندی دەستورێكین، كە پێیدەوترێت دەستووری عێراق بۆیە چاوەڕێ دەكەین، ئەگینا توانای زیاترمان هەیە، بەڵام لایەنی بەرانبەرمان بە پێچەوانەی ئێمەوە هیچ كاتێك پابەندی دەستوور نەبوون، بە تایبەت ماددەی سەد و چل، كە تا ئێستا چەند ملیۆنێك لە خەڵكی ئەو ناوچانە، چاوەڕوانی یەكلایی بوونەوەی چارەنووسی خۆیانن.
نوچە: ئێوە چ سەرنجێكتان هەیە، لەسەر جێگیركردنی پێشمەرگە، لەو ناوچانەی كە دەكەونە ناو ماددەی سەد و چلەوە؟
هەكاری: ئێمە پشتگیری و پاڵپشتی تەواومان هەبووە، بۆ جوڵاندنی هێزی پێشمەرگە و زێرەڤانی، بۆ ئەو ناوچانەی كە ئێستا لێی جێگیر كراون، پێشمانوایە كشانەوەی پێشمەرگە، پاشگەزبوونەوەی تێكڕای ئەو بەڵێنانەیە، كە هەموومان بە خەڵكی كوردستانمان داوە، كە دەبێت ئەو ناوچانە بپارێزین، وە كشانەوەی پێشمەرگە بەوە دەزانین، كە خەرقی ماددەی سەد و چلمان كردووە، بۆیە وتەكانی سەرۆكی هەرێممان زۆر پێ باش بوو، كە لە پەرلەمانی كوردستان كە جەختی لەسەر راپرسی كردەوە، ئەو وتانەی ئەوە دەگەیەنێت، كە هێزی پێشمەرگە جارێكی تر لەو ناوچانە ناكشێنەوە.
نوچە: گەڕانەوەی ئەو ناوچانە بۆ سەر هەرێمی كوردستان، تا چەند لە بەرژەوەندی ئێوەدایە؟
هەكاری: جێبەجێ كردنی ماددەی سەد و چل و گەڕاندنەوەی ئەو ناوچانە بۆ سەر هەرێمی كوردستان، بە پلەی یەكەم لە بەرژەوەندی ئێمەدایە، چونكە ئێمە لە دەشتی نەینەوا داوای حوكمی زاتی دەكەین و توانیومانە لە ماددەی سی و پێنجی دەستووری هەمیشەیی كوردستاندا بیچەسپێنین، كەواتە مافەكانمان پەیوەستن بەو شوێنانەوە، كە دەكەونە ناو ماددەی سەد و چل، بۆیە لە دەستدانی ئەو شوێنانە، بە پلەی یەكەم لە زیانی ئێمەی كلدوئاشووری تەواو دەبێت، هەروەها دەبێتە هۆی زیان گەیاندن بە مافەكانی خەڵكی كوردستان و تێكڕای ئەو پێكهاتە و ئاینە جودایانەیش كە لەو ناوچانەدا هەن، چونكە ئەو ناوچانە، كلدوئاشووری و كورد و ئێزیدی و برایانی كوردی شەبەكی و تا رادەیەك عەرەبیشی لێن، بۆیە ئێمە پشتگیری تەواو دەكەین، لە یەكەم هەنگاو تا دواترین هەنگاو بۆ ئازادكردنی ئەو شوێنانە، بەشێوەیەكی شەرعی و دەستووری و یاسایی، وە دواتریش پشتیوانی تەواوی هەر هەنگاوێك دەكەین، كە كوردستان دواتر هەر ناوێكی تری وەك سەربەخۆیی هەڵبگرێت، چونكە مافەكانی ئێمەیش پەیوەستە بە مافەكانی هەرێمی كوردستانەوە، ئەگەر هەرێمی كوردستان لە شێوەی هەرێمەوە ببێت بە دەوڵەت، بە دڵنیاییەوە مافەكانی ئێمەیش لە حوكمی زاتییەوە بەرەو پێشتر دەچێت، كەواتە ئێمە لەگەڵ هەموو هەنگاوەكانین و بە پیرۆزیشی دەزانین.
نوچە: بەڵام تا ئێستا هیچ كۆبوونەوەیەك و پرس و راوێژێك لە نێوان ئێوە و هێزە كوردی و كوردستانییەكاندا هەبووە؟
هەكاری: نەخێر… بەداخەوە هیچ پرس و راوێژێك نەبووە لە نێوانماندا، لێرەوە داوا دەكەین، كە پرس و راوێژ هەبێت لە نێوانماندا، چونكە وەك باسم كرد ئێمە خەڵكێكی زۆرمان لەو ناوچانە هەیە، ئێمە مافەكانمان لەو ناوچانە داوا دەكەین، بۆیە پێویستە هەر شتێك بكرێت، ئێمەیش بەشدار بین و بۆ بەشداری كردن لە هەموو روویەكەوە ئێمە ئامادەین، ئەمەیش گرفتێكە لەلایەن سەركردایەتی سیاسی كوردستانەوە، چونكە دەبێت لە كارێكی لەم شێوەیەدا، نووێنەری هەموو لایەنەكان بەشدار بن، داواكارم لە كۆبوونەوەكانی داهاتوودا، ئەم داوایە جێی خۆی بگرێت.
جگە لەمە، من رەخنەیەكی تریشم هەیە، ئەو شاندەی كە دەچێت بۆ بەغدا بۆ دانوستاندن لەگەڵ لایەنەكانی تری عێراقی، نە نوێنەری ئێمەی تێدایە، نە نوێنەری برا توركمانەكان، دەبێت سەركردایەتی سیاسی كورد، بە شێوەیەكی تر بیر لەو بابەتانە بكاتەوە، چونكە ئێمە خۆمان و چارەنووسمان، بە چارەنووسی كورد و هەرێمی كوردستانەوە بەستۆتەوە، حەقە لە هەموو شتێكدا ئێمەیش بەشدار بین و دەنگ و رەنگمان هەبێت.
نوچە: ئێوە داوای روونكردنەوەتان نەكردووە لەو روووەوە؟
هەكاری: ئێمە تا ئێستا داوای روونكردنەوەمان نەكردووە، بەڵام ئێمە جموجوڵی خۆمان هەیە، لە هەموو روویەكیشەوە تەئكیدمان كردۆتەوە، كە دەبێت بەشدار بین لەو بڕیارانە، ئێمە بەشێكی حەقیقی و كۆن و دێرینی ئەم ناوچەیەین، كەواتە دەبێت پرس بە ئێمەیش بكرێت و ئێمەیش بەشدار بین لە هەموو شتێك.
نوچە: جگە لە لایەنە سیاسییەكان، هاوڵاتییانی كلدوئاشووری چ هەڵوێستێكیان هەیە، دەربارەی هەنگاوەكانی كورد، بۆ ئەنجامدانی راپرسی؟
هەكاری: بە دڵنیاییەوە هاوڵاتیانی كلدوئاشووریش هەمان بیروبۆچوونیان هەیە، دوای رووداوەكانی موسڵ، بە هەزاران خێزانی كلدوئاشوورییەكان لە دەشتی نەینەواوە روویان لە هەرێمی كوردستان كرد، ئەمەیش ئەوە دەسەلمێنێت، كە دەیانەوێت داهاتوو و چارەنووس و پاشەڕۆژی خۆیان بە هەرێمی كوردستانەوە ببەستن، بە مەرجێك مافەكانیان پارێزراو بێت، لە دوای رووخاندنی رژێمی بەعسیشەوە، ئیسپات بووە كە هەرێم تاكە شوێنێكی ئارام و سەقامگیرە، تاكە شوێنێكە كە خەڵكی ئێمە بتوانن داهاتووی خۆیانی پێوە ببستنەوە.
