کابولێکی تر بەڕێوەیە… سەبارەت بە رووداوەکانی بادینان
ئەوەی ئیستا یەکگرتووی ئیسلامی ئەیکات بەشێکە لە پلانێکی گەورە بۆ گێڕانەوەی کۆمەڵگای کوردی هەزاران ساڵ بۆ دواوە
ئەگەر لەوڵاتێکدا یاسا سەروەربێت و دەسەڵاتی هەبێت، حزبێک تاکڕەوانە و دوور لەهەموو رێزێک بۆ یاسا هێرش ناکاتە سەر بارەگای لایەنێک
ناکرێت ئەوەی پەلاماری بارەگا حزبیەکە دەدات دادگایی بکرێت، بەڵام ئەوەی کە پەلاماری مەیخانەیەکی داوە لەبەرخاتری یان لەترسی دین توخنی نەکەوین
ئایا بزوتنەوەی گۆڕان کەخۆی بە پێشکەوتووخواز و تەمسیلی لیبرالیەت ئەکەن، ئەمان لەوپەڕی عیلمانیەتەوە چی ئەیانبەستێتەوە بە دوو هێزی ئیسلامی لەوپەڕی فێندامنیالیزمیەوە ئەگەر سیاسەت و گەمە نەبێت بە چارەنوسی خەڵک
ڤینۆس فایەق/ تایبەت بەنوچەنێت
مەلایەک خوتبەیەک دەدات و کۆمەڵێ خەڵک رەوانەی سەرجادە و بانەکان دەکات، پەلاماری کافیتریا و شوێنی خواردنەوە بدەن، کە هەڵبەتە ئەمە یەکەمین جار و یەکەمین مەلا نیە خوتبەیەکی لەوجۆرە بدات. لەکاردانەوەی ئەوەشدا حزبی دەسەڵاتدار بنکە و بارەگای حزبی یەکگرتووی ئیسلامی ئەسووتێنێت، میدیای حزبی ئەڵێت ئەمە پلان بۆ دانراوبوە و بەمەبەست هێزەکانی ئۆپۆزیسیۆن ئەمەیان کردوە، بەهانەش ئەوەیە لافیتە و دروشمی ئامادەکراو هەبووە، لەبەرانبەردا میدیا ئۆپۆزیسیۆن ئەڵێت مەلاکە سەربە پارتیە و ئەمەش بەپیلانی پارتی روویداوە بۆ ئەوەی رووی ئۆپۆزیسیۆن لەکەدار بکات لەناوچەکەدا کە لەژێر دەسەڵاتی خۆیدایە، لەم نێوەندەشدا یاسا گۆڕی ونە و هیچ سۆراخی نیە.
هەڵبەتە نابێت رووداوەکانی بادینان تەنها لەدیدی حزب و ئایدیا و میدیای حزبەوە ئەگەر ئۆپۆزیسیۆنیش بێت ببینین و بخوێنیەوە و هەڵسەنگاندنی بۆ بکەین. ناکرێت ئەو رووداوانە دوور لەسیاقە ئەخلاقی و مێژووییەکەی بیبینین و وەکوو رووداوێکی حارز و سەرپێی بەسەرماندا تێدەپەڕێت، نابێت هەڵوێستێکی لەوجۆرەی حزبێکی ئیسلامی دوور لە مێژووی ئەو حزبە و رابردووی لەو ناوچەیەدا بەسەرماندا تێپەڕێت. هەمان شتیش ئەوەی پەیوەست بێت بە حزبە دەسەڵاتدارەکەوە.
بارەگایەکی حزبی و مەیخانەیەک و خوێندنگایەک و خەستەخانەیەک و ماڵی هاوڵاتیەک و سەنتەرێکی مەساج هەمان حورمەت و رێزی خۆی وەکوو یەکیان هەیە، لەژێر هیچ بەهانەیەکدا نابێت پێشێل بکرێت، هیچ یاسایەکی دونیایی نیە پاساو بۆ هێرش بردنە سەر هیچ شوێنێکی لەوجۆرە ناهێنێتەوە بەڵکوو هەموو یاساکانی باس لە مافی مرۆڤ و ئازادیەکان ئەو کردەوانە مەحکوم دەکەن و سزایان بۆ بڕیوەتەوە.. هیچ بەهانەیەک نیە بۆ پەلاماردانی مەیخانەیەک، هەروەک هیچ بەهانەیەکیش نیە بۆ پەلاماردانی بارەگایەکی حزبی ئەگەر گرژی سیاسی و شەڕی ناوخۆ لە ئارادانەبێت و خۆمان بە شارستانی بزانین و باس لە بەمەدەنی بوون دەکەین، هەردووکی تاوانە و دەبێت لە رووی یاساییەوە وەکوو یەک سەیر بکرێت، ناکرێت ئەوەی پەلاماری بارەگا حزبیەکە دەدات دادگایی بکرێت، بەڵام ئەوەی کە پەلاماری مەیخانەیەکی داوە لەبەرخاتری یان لەترسی دین توخنی نەکەوین. تەنانەت لەئەوروپا بێت ئەگەر شوێنێکی لەشفرۆشیش بێت و مۆڵەتی یاسای هەبێت بۆ کەس نیە ئەگەر بەناوی دینیشەوە بێت هێرشی بکاتە سەری و بیسوتێنێت و، بەپێچەوانەوە یاسا رۆڵی بەهێزی خۆی دەبینێت.
هەڵبەتە لەو بەینەدا خەڵکانێک لەم ململانێیەوە تێئەگلێن و ئەبنە قوربانی کە عەرەب واتەنی (لاناقە لهم فیها ولا بعیر) واتا هیچ بەرژەوەندیەکیان نیە و تەنها هاوڵاتی سادەن و هێند لەو ژیانە بێزارن لەناو کوردستاندا کە خواخوای هاوارێکیانە و بچنە سەرجادە. میدیای حزب بڵاوی دەکاتەوە گوایا ئەمەی روودەدات هەڕەشە لە پرنسیپی پێکەوەژیان دەکات لەکوردستان. میدیای ئۆپۆزیسیۆن دەڵێت ئەمە پیلانی دەسەڵاتە بۆ تێکدای ریزی ئەو جەماوەرەی کە دەوری ئۆپۆزیسیۆنیان گرتوە.
هەڵبەتە ئەگەر لەوڵاتێکدا یاسا سەروەربێت و دەسەڵاتی هەبێت، ئەوا حزبێک کە بەشدارە لە حکومەتدا تاکڕەوانە و دوور لەهەموو رێزێک بۆ یاسا هێرش ناکاتە سەر بارەگای لایەنێک کە تاوانباری دەکات بەپێشێلکردنی یاسا. چونکە لەرووی یاساییەوە رووداوێک هەیە و پێشێلکاریەک کراوە، واتا تاوانبارێک هەیە دەبێت ببرێتە بەردەم دادگا نەک ئەویش بەهەمان شێوەی ئەو کاردانەوەی هەبێت.
بەدیوێکی تەواو جیاوازدا ئەوەی من بە مەترسیەکی گەلێ گەورەی دەبینم ئەوەیە هێزە ئیسلامیەکان رۆڵی ئۆپۆزیسیۆن ببینن و چارەنوسی خەڵکی بەخۆیانەوە گرێ بدەن و بەناوی داخوازیەکانی ئازادی دیموکراسی سیناریۆی پاشەڕۆژێک بۆ کوردستان بنوسنەوە کە هیچ جیاوازیەکی لەگەڵ ئەفغانستان و ئێران و سعودیە نەبێت، لەهەمان کاتدا پرسیاری هەرە گەورە ئەوەیە ئایا بزوتنەوەی گۆڕان کەخۆی بە پێشکەوتووخواز و تەمسیلی لیبرالیەت ئەکەن، ئەمان لەوپەڕی عیلمانیەتەوە چی ئەیانبەستێتەوە بە دوو هێزی ئیسلامی لەوپەڕی فێندامنیالیزمیەوە ئەگەر سیاسەت و گەمە نەبێت بە چارەنوسی خەڵک و، هەموو خیتابەکانیان بخەنە خزمەت مەلاکانی مزگەوتەکانەوە کە رۆژانە سووکایەتی بە کوڕ و کچ و بە ئازادیەکان دەکەن، کە گوایا ئەوان خەباتی بۆ دەکەن و دەڵێن ئەو دوو حزبە زەوتیان کردوە.
بەباوەڕی من ئەوەی ئیستا یەکگرتووی ئیسلامی ئەیکات بەشێک نیە لە نەفەسی بەئۆپۆزیسیۆنبوون کە گرنگترین ئامانجی یەکسانی و عەدالەت و دەستەبەرکردنی رووبەرێکی فراوانتر بۆ ئازادیەکان، بەڵکوو بەشێکە لە پلانێکی گەورە بۆ گێڕانەوەی کۆمەڵگای کوردی هەزاران ساڵ بۆ دواوە، فەسڵێکی ترە لە فەسڵەکانی شەڕێکی تری ساردی براکوژی.
خۆ ئەگەر راستە ئەو مەلایەی خوتبەی داوە سەر بە پارتیە ئەی بۆچی ئیستا لەلایەن یەکگرتووی ئیسلامیەوە رووداوەکان هەر درێژەی هەیە، یان ئەگەر ئەمە پیلانی پارتی خۆیەتی ئەی بۆچی یەکگرتوو هەڵوێستێکی روون و راشکاوی نیە و تەنها یان هەڕەشە دەکات یان مەوعیزە ئەبەخشێتەوە.
ئەوەی لە بادینان ئیستا روودەدات ئەوەنیە وەکوو حزبەکانی دەسەڵات دەیڵێن و دووبارەی دەکەنەوە گوایا پێکەوە ژیان لەناو کۆمەڵگای کوردیدا دەخاتە بەرهەڕەشە، چونکە مەسەلەکە تەنها پێکەوە ژیان نیە ئەگەر پرنسیپی رێزگرتن لە ئازادیەکانی تاکەکانی کۆمەڵگا غائیب بێت، چی لەپێکەوە ژیان بکەین ئەگەر لەدڵەوە یەکترمان خۆش نەوێت، ئەسڵەن ئەو رووداوانە و رووداوەکانی پێش ئەوەش پێمان ئەڵێن ئێمە بەمجۆرەی ئیستا ناتوانین پێکەوە بژین، چونکە ئەسڵەن کەس رێز لە ئازادی ئەوانیتر ناگرێت و داوای ئازادی دەکەن، پێمان دەڵێن کەس مانای راستەقینەی پرنسیپی دیموکراسی نازانن و بانگەشەشی بۆ دەکەن و ئەسڵەن باوەڕیشیان پێی نیە.
بۆیە ئەم رووداوە نابێت لە رەهەندە میژووییە ئەخلاقی و فەرهەنگی و ویژدانیەکەی داماڵین، چونکە کێشەی سەرەکی کۆمەڵگای کوردی ئەمڕۆ ئەوەیە بۆشاییەکی گەورە هەیە کە لەغیابێکی سەختی یاسادا خەونی دیموکراسیەتی تیا دەبینین، کێشەی لەوەش گەورەتر ئەوەیە پاکیجی دیموکراسیەت بەو شێوەیەی کە لە دونیای پێشکەوتووی ئەوروپایە بەکەڵکی کۆمەڵگای کوردی نایەت، هەتا یەک حزبی دینی هێزی هەبێت لەناو کۆمەڵگای کوردیدا، دەنا کابولێکی تر بەڕێگەوەیە.
