پۆست ــ داعش

محسن ئۆسمان

دەڤەر/ کورد ل هەمبەر ناکۆکیێن دژوار

بەشێ دووهەم

دەرفەت و رۆلێ کوردان

سەدێ بیست و یەکێ کورد پتر هاتنەپێش، ئیرۆ کورد ژ دەولەتا عیراقێ و سووریێ پتر بەرچاڤن، د سەر خالێن تێرۆر و نێگاتیڤێن داعش دا، ب رێکا داعش کێشا کورد بوویە ناڤەندا نووچە و ڤەکۆلینێن سیاسی، لەشکری و دیپلۆماسی. هێزێن هەرچوار پارچان ب هەڤرا دژی داعش جەنگین، ئەڤە وەک لایێ دەرڤە، بەلێ ئالێ خوەیاتی کوردان نکاریە گۆتار، خەم، ناڤمالی و یەکگرتنێ هەبیت. لەورا ل تەڤ ناکۆکیان “ئۆلی، نەتەواتی، چیناتی و مەزهەبی” هەر کورد دبنە قوربان!

شەرێ داعش بۆ خەلکێ کوردستانێ پتر رۆهنکر، کو دەسەلات و سەرکرداتیا کوردی ژ لایێ ئابۆری، سیاسی، لەشکری، دیپلۆماسی و هەڤخەمی‌ڤە گەلەکا لاوازە. هەرتم شەر ژ بەر نەبوونا دیالۆگێ‌یە، لێ هەردەم کورد د شەری دا سەرکەتینە و ل سەر مێزا دیالۆگێ هاتینە دۆرناندن، چونکو کورد پتر وەک شەرکەر دگەل داعش یێ بەرچاڤە، لێ وەک سیاسی و دیپلۆماسی یێ لاوازە! ب ئاوایەکێ دی کورد هەر ل سەردەمێ زەینەفۆن و تا دگەهیتە شەرێ مووسلێ، وەک شەرکەر هاتینە ناسین، لێ وەک سیاسی و دیپلۆماسی لاواز و قەلسن!

هێرشێن داعش 2014.08.03 بۆ سەر دەڤەرا شنگال بۆ مە تەڤان دیار کر، کو نە “سەرۆکێ هەرێمێ، سەرۆکێ حکوومەتێ، وەزارەتا پێشمەرگەی، وەزارەتا ناڤخوە، دەزگەهێن ئەولەهی، هەوالگیری و…”، ل ئاستێ پێویستێ ڤێ بوویەرێ نەبوون! هیچ پلان و پێشبینیەک بۆ ڤێ رەوشێ نەبوو! هەرچەندە داعش پشتی شام و عیراقێ، کوردستان وەک ویلایەتا سێهەم دزانی. ئەڤە بۆ چاڤدێران دیار دکەت، کو ئەڤ هەموو سازی و دەزگەهە تەنێ بۆ هەڤدوو دهێنە بکارئانین!

ب ڤێ رەوشا ئالۆزا دەڤەر تێرا دەرباز دبیت، گەلەکا گرانە مرۆڤ بکاریت ب ئاوایەکێ تەندرست و زانستی وێنەکێ زەلال بۆ پۆست ــ داعش(*) درست بکەت، چونکو کوردستان راستی ئەنفالا برسێ هاتیە! سەرباری هەبوونا گەندەلی/ تالان و نەبوونا ژێیاتیێ ل کوردستان و عیراقێ، بوونەوەرەک وەک نەتەوە، حکوومەت و دەولەت د سەرێ خەلکی دا نەماینە.

ب گەلەمپەری سەرکرداتیا کوردی ب ئەنجامێ نەبوونا هشمەندی و سیاسەتەکا کوور و ریالیزمی، گەلێ کورد ب درووشمێن مەزن “ریفراندۆم، دەولەتا کوردی و…”، پتر راستی قەیران و ئارێشان کر. لاوازیا ئابۆری و رەوشا گشتیا خرابا باشوور و ناڤخوەیا هەرێمێ “سیاسی، ئابۆری و برێڤەبرن” دێ پشتی نەمانا داعش، راستی پرسگرێکان هێت. پرانیا خالێن ناکۆکێن د ناڤبەرا پێکهاتێن عیراقێ دا دێ چنە پشتی نەما داعش و ب تایبەتی گەلەک ئارێشێن هەلاویستی د ناڤبەرا مالا کوردی دا دێ بۆ پشتی داعش هێنە ڤەگوهاستن، چونکو زەحمەتە ل پێش نەما داعش بەحس ل خالێن ناکۆک “نەفت، سینۆر/ مادێ 140، دەسەلات کوردی/ سەرۆکێ هەرێمێ، داهات، پارڤەکرنا دەسەلاتێ و نێرینا هەمبەر پارچێن دی یێن کوردستانێ” بهێتەکرن.

گەلۆ رەوشا کوردستانێ پشتی داعش، دێ یەکگرتن یان دوو هەرێمی بیت؟ ل ڤێرێ دێ پتر رۆلێ ئیرانێ و تورکیا یێ بەرچاڤ بیت. لەورا ئیرۆ کوردستان پێدڤی ئاشتیەکا نەتەوەیی‌یە، داکو جارەکا دی پەرلەمان و حکوومەتا هەرێمێ ئەکتیڤ بنەڤە.

ئەگەر پشتی داعش ئاساییکرنا رەوشا دەڤەرا شنگال نەهێتەکرن، دێ ئارێشە د ناڤبەرا کورد/ ئێزدی و ئیسلاما سونە/ عەرەبێن مووسل دا درست بیت. پێشبینیا شەر و ناکۆکی د ناڤبەرا کورد و شیعەیان/ حەشدێ ملی دا “ل سینۆرێن خانەقین، خۆرماتوو و…” دهێتکرن. هەروەها نەدوورە پشتی داعش شەر و ناکۆکی ب فاکتەرێ تورکیا د ناڤبەرا پارتی و پەکەکێ/ پەیەدێ دا درست بیت، ب تایبەتی ل دەڤەرا شنگال و سینۆرێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ.

هەم بەرەیا شیعە/ رووسیا و هەم بەرەیا ئەمریکا هاریکاری کوردێن رۆژئاڤا دکر، تاکو وێ رادێ شەرێ کۆبانێ ئاستێ بلندبوونا لاینگرێن پەیەدێ گەهاندە هەرچوار پارچێن کوردستانێ. ئێدی وەک جیوپۆلیتیکا دەڤەرێ ئیرانێ باندۆر ل سەر پەکەکی “باکور و رۆژئاڤا و هەروەها ل سەر دەڤەرا کەسک/ یەکێتی و گۆران ژی هەیە، سەرباری مانا ئەسەد، فەروەریا عیراقێ، یەمەن و…” بەرەیێ شیعی رۆژ بۆ رۆژێ بهێز دکەڤیت و بەریێ سونی رۆژ بۆ رۆژێ هەرێ لاواز دبیت، بنێرە سعوودیە و تورکیا هاریکاریا داعش و پارتی دکەن، لێ پارتی و داعش شەرێ هەڤکر، لێ ئەڤ ناکۆکیە د بەرەیێ شیعە دانینە! ئیرانێ باندۆرا خوە ل سەر هەرسێ پارچێن کوردستانێ هەیە، چونکو ئیران/ شیعە و سوور/ عەلەوی هاریکاریا هەموو پارتێن کوردی کریە، ئەڤە ل ڤێرێ رۆلێ تورکیا لاواز دکەت.

ب ئەنجام ئاردۆگان داگێران بۆ مووسکو کر و دەست ژ خەونا خوە یا ئیمپراتۆریا ئۆسمانیا نوو بەردا و بارزانی داگێران بۆ بەغدا کر و دەست ژ خەونا خوە یا ریفراندۆم و دەولەتا کوردی بەردا! ئەڤە ژی ژ ئەنجامێ لاوازیا بەرەیا سونی دهێت.

زالبوونا رۆلێ ئیرانێ ل عیراقێ و سووریێ، وەکر هندەک وەلاتێن کەنداڤی تێکهەلیێن خوە دگەل سونەیێن کورد/ زۆنا زەر خوەش بکەن. لەورا هندەک دەولەتێن کەنداڤی دەست ب درستکرنا تێکهەلیان دەڤەرێ کر و ب تایبەتی ریاز/ سعوودیە ئەڤ رۆلە گێرا. تورکیا گەلەک پێکۆلێ دکەت کوردان/ هەڤلێرێ نێزیکی دەولەتێن کەنداڤی/ قەتەر و سعوودیە بکەت. هەر ژ مێژە تورکیا پێکۆلکریە ژ هێلا ئابۆری، سیاسی و لەشکری‌ڤە دەستێ خوە دانتە سەر هەرێما کوردستانێ/ زۆنا زەر. لاوازبوونا دەولەتێن مەزن و کاریگەریا عەرەبان “مسر، عیراق و…”، سعوودیا بلۆکێ کەنداڤی دامەزراند، ئەڤ بلۆکە بۆ بەرهنگاربوونا شیعەیان ل دەڤەرێ‌یە. ژ بەر هندێ گەلەک کۆنسلخانێن عەرەبی/ کەنداڤی کوردستانێ هاتنە ڤەکرن.

ب کورتی، ب هاتن و شەرێ داعش ل سووریا، رووسیا ب خوە ب دەرفەت دیت، جهێ پێ خوە ل رۆژهلاتا ناڤین خورت بکەت و ب تایبەتی ل کوردستانا باکور و رۆژئاڤا. هەروەها ب هاتن و شەرێ داعش ئەمریکا/ رۆژئاڤا هەمان دەرفەت بکارئانی. ب ئەنجام ئەڤ دەڤەرە بوویە پاناڤا شەر و بەرژەڤەندیان. ئیران دخوازیت ب هێجەتا شیعەیان، حەشدێ ملی فرێکەتە دەڤەرا کەرکووکێ و دیالا و تورکیا ژی دخوازیت ب هێجەتا سونەیان لەشکرکێشایا دەردۆرێن مووسلێ بکەت. سەرباری خەونێن کەڤنار ویلایەتا مووسل/ کەرکووک، کو بەشەکن ژ تورکیا. ب گشتی دێ کوردستان پشتی داعش بیتە هەڤرکیەکا دی یا د ناڤبەرا بەرەیا سونی و شیعی دا.

دەهمەن

*⁾ مەبەست ژ میتا ــ داعش وەک تێگەهـ، نەک وەک ناڤەرۆکە، چونکو ناڤێن جودا بۆ ئیسلاما سیاسی هەنە، لێ ناڤەرۆک هەر یەکە.