من یهكێكم لهكاندیدهكان بۆ پۆستی ئهمینداری گشتی یهكگرتوو
دیدار: رێبوار رهزا چوچانی
مهولود باوهموراد، ئهندامی مهكتهبی سیاسی یهكگرتووی ئیسلامی كوردستان، لهم دیمانهیهدا باس لهو گۆڕانكارییانه دهكات، كه بهنیازن لهكۆنگرهی شهشهمی حیزبهكهیاندا بیهێننه كایهوه، ئهوهش دهخاتهڕوو، كه ئهمینداری گشتی ئێستای یهكگرتوو، وهك ئهندامێكی ئهو حیزبه دهمێنێتهوه، بهڵام ئهركی ئهندامێتی جێبهجێ ناكات.
رێبوار: لهكۆنگرهی شهشهم نزیك بوونهتهوه، بهنیازن چ گۆڕانكارییهكی بنچینهیی بكهن، لهههیكهلی رێكخستنی حیزب و دروشم و ئارم و ئاڵا و سیاسهت و ستراتیژتاندا؟
مهولود باوهموراد: لهڕاستیدا لهدروشم و ناوی حیزب و ههندێك شتی تر، پێشنیار پێشكهش كراوه، ئێستا گۆڕانكاری لهدنیا و ناوچهكهش روویداوه، ئهوهشی ئێستا ههستی پێدهكرێت و لهلایهن خهڵكهوه گرنگی پێدهدرێت، پهرهپێدان و گهشهپێدانه، كه بۆته خواستێك لهدوای رووخاندنی رژێمه دیكتاتۆرییهكانی ناوچهكهوه، بۆیه بهبڕوای من یهكگرتووی ئیسلامی كوردستان، كه ناوه یهكگرتووهكهی بۆته ناوێكی ناسراو، یهكگرتووهكه وهك خۆی بهێڵێتهوه، ئهگهر دهیهوێت ئیسلامییهكهشی وهك پێناسهیهك بمێنێتهوه، ئهویش وهك خۆی بهێڵێتهوه، بهڵام لهو ناوهندهدا پێویستی بهوه ههیه، كه وشهیهكی تر زیاده بكات.
رێبوار: وهك چی؟
مهولود باوهموراد: وهك پهرهپێدان، یان گهشهپێدان، نوێكردنهوه، ئهم وشانه ئێستا بۆته بابهتی قۆناغهكه و بابهتی سهردهم، بهڕاستی بۆ حیزب یهكگرتووی ئیسلامی كوردستان لهناوی حیزب ناچێت و شكڵی ناوی پێوه دیار نییه، چونكه بهلای كهم لهم ناوهدا، دهبێت رهمزێكی تریش ههبێت، كه گوزارشت لهدید و بۆچوونی حیزب بكات، بۆ نموونه، یهكگرتووی ئیسلامی كوردستان، ئهمه یانی چی؟
رێبوار:بهڵام ئێوه دهتانهوێت ئهو وشهیه كه زیاد دهكهن، لهپێش ناوی ئیسلامییهكهوه بێت، یان له دوای ئهو ناوهوه، چونكه ئهو جێگایانه مهفهومی گوزارشتهكه دهگۆڕێت؟
مهولود باوهموراد: ئهو قسهیهی تۆ جوانه، بهڵام من دهمهوێت ئیحتیفاز به دوو شت بكهین، یهكێكیان یهكگرتووهكهیه، كه بۆته ناوێكی ناسراو بۆ حیزبهكه، دووهم ناوێكی نوێش بهێنین، ئهگهر ئهندامانی كۆنگرهش لهسهر ئهو بڕوایه بوون كه پاشگری ئیسلامی شوناسهو پێویسته بببێت، با بمێنێت، بهڵام من پشتگیری ئهو رایه دهكهم، كه ناوی یهكگرتووی ئیسلامی كوردستان، ئاماژهیهكی تر و وشهیهكی تری پێبدرێت، كه گوزارشت بێت لهخواستی گۆڕانكارییهكان. من لهگهڵ گۆڕینی دروشمهكهشم، چونكه كاتی خۆی ئێمه پێمانوابوو ههر تهنها چیا رهمزی كوردایهتی بوو، بهڵام ئێستا تێگهیشتین كهوا لههیمالایا و ئهفریقا و لهههموو دنیا چیا زۆره، راسته لهقۆناغێكدا چیا رهمزی خهبات بووه، بهڵام ئێستا ئهو قۆناغه تهواو بووه.
رێبوار: بهڵام ئهم بیرۆكهیهتان ئیلهام وهرگر نییه له ئاكهپه؟
مهولود باوهموراد: نهك له ئاكهپه، لهههموو ئهو ئاكهپانهی كه دروست بوون.
رێبوار: بهڵام رهنگی ئاڵاكهتان ناگۆڕن؟
مهولود باوهموراد: تا ئێستا باسمان لهگۆڕینی ئاڵا نهكردووه.
رێبوار: بهڵام ئهو گۆڕانكارییانهی باست كرد، خواستی خۆته یان ئیشتان بۆ كردووه؟
مهولود باوهموراد: ئهو گۆڕانكارییانهی كه باسمكردن، تهرح كراون بۆ گۆڕان لهناو كۆنگرهدا، ئهوهش گوتم ئومێدی خۆمه كه ئاوا بگۆڕدرێت، ئهگینا ههمووی تهرح كراوه بۆ گۆڕانكاری، بهڵام خۆت دهزانیت حیزب كه تهمهنێكی زۆری گوزهراندووه لهسهر جۆرێك پهیكهر و جۆرێك بونیات و ئۆرگانیزهكردنی رێكخستنهكانی، دهستكاریكردنی ئاسان نییه، بهڵام ئێمه كۆمهڵێك گۆڕانكاری بنچینهییمان كردووه، وهك دامهزراندنی دامهزراوهیهك بهناوی بهدواداچوون، ئهمه دامهزراوهیهكی گهورهیهو لهئاست ئهنجومهنی سهركردایهتیدایهو لهكۆنگره ههڵدهبژێردرێت، كاری بهدواداچوونه بۆ ههموو كاروبارهكانی حیزب، كۆمهڵێك دهسهڵاتمان بۆ ریز كردووه، دهزگایهكی لاوهكی نیه، تا ئێستا لهسهر ژمارهی ئهندامهكانی رێككهوتووین كه (12) كهس بێت، ئهم دهزگایه مافی دادوهریكردنیشی ههیه، بۆ ئهو كێشانهی كه لهناو حیزبدا روودهدهن، مافی چاودێریكردنیشی ههیه لهسهر ئهو كهسانهی كه بڕیار و راسپاردهكان دهشكێنن، ئهوكات سزاكهش دیاری دهكات و ئهنجومهنی سهركردایهتیش بڕیارهكه جێبهجێ دهكات.
كارێكی گرنگی تر ئهوهیه، كه بۆ ئهمینداری گشتی، بڕیاری دوو جێگرمان داوه، یهكێكیان بۆ كاروباری ههموو پۆستهكانی حكومهت و ئهنجومهنی پارێزگاكان و پهرلهمانی عێراق و پهرلهمانی ههرێمی كوردستان و ههموو پۆسته تایبهتهكان، ئهو سهرپهرشتی ئهو كاروبارانه دهكات و ههر شتێكی تریش كه ئهمیندار پێی دهسپێرێت، جێگرهكهی تریشی بۆ كاروباری ناوخۆی حیزب و ههر ئهركێكی تر كه ئهمیندار پێی بسپێرێت، ئهمهش وا دهكات كه دهستی ئهمیندار كراوهتر بێت لهوهی كه بهتهنگ دروستكردنی بڕیاری سیاسییهوه بێت.
رێبوار: لهدانانی ئهو دوو جێگرهدا، رهچاوی دابهشبوونی جوگرافیتان كردووه؟
مهولود باوهموراد: ئێمه تهنها تهرحمان كردووه، ئێمه تا ئێستا كێشهی جوگرافیمان لهناو حیزبدا نییه.
رێبوار: بهڵام رهنگه لهكۆنگرهدا رووبهڕووی ئهو كێشهیه ببنهوه، بۆ ئهمه چیتان كردووه؟
مهولود باوهموراد: من پێشبینییهكهی تۆ بهدوور نابینم، رهنگه لهكۆنگره رووبهڕووی ئهو پرسیاره ببینهوه، بهڵام ئێستا ئێمه ئهو مافهمان نییه كه ئهوه دهستنیشان بكهین، ئهوكات لهكۆنگره ئهو پرسیارهی جهنابت دێته پێشهوه، ئهندامانی كۆنگرهش خۆیان چارهی دهكهن، ئهوهش شتێكی سروشتییه.
رێبوار: دهربارهی كۆنفرانسی ساڵانه چیتان كردووه؟
مهولود باوهموراد: ههوڵی ئهوهمان داوه كه كۆنفرانسی ساڵانه لاببهین، بهجۆرێك بێت كه ههموو ساڵێك حیزب كۆنگرهیهكی ساڵانه بۆ سهرجهم كادیرهكانی حیزب بگرێت، واته ساڵانه تهواوی كاروبارهكانی حیزب و قیادییهكانی و مهكتهبهكانی، لههۆڵێكدا دهدهینه بهر شهن و كهو كردن و ههڵسهنگاندن و قسه لهسهركردن، چونكه گۆڕانهكان لهدنیادا خێران و ئهو خێراییهش وایكردووه، كه سیاسهتگوزاری خێرای بۆ بكرێت.. ههروهها دهزگای ههڵبژاردنمان كردووه بهمهكتهب، لهههمووی گرنگتر ئهوهیه، بڕیارمانداوه كه ئهمینداری گشتی و ئهندامانی مهكتهبی سیاسی، تهنها بۆ دوو خولی لهدوای یهك، بۆیان ههبێت خۆیان ههڵبژێرنهوه.
رێبوار: باس لهوه دهكرێت كه یهكگرتوویش وهك ههر حیزبێكی تری ههرێم، رووبهڕووی كێشهی ناوخۆیی بۆتهوه، وهك ململانێی بادینی و سۆرانی، ئهو كێشانهش لهدوای پێدانی وهزارهت بهیهكگرتوو لهكابینهی ئێستای عێراق، بهزهقی بهدیار كهوت، بهڵام لهم كۆنگرهدا پێتانوانیه رووبهڕووی ههمان كێشه و ململانێ ببنهوه لهسهر پۆسته باڵاكان؟
مهولود باوهموراد: كێشهی پۆستی وهزیری لهعێراق، پهیوهندی بهبڕیارێكی ترهوه ههبوو، نهك ململانێی بادینی و سۆرانی، ئهگهر كێشهیهك ههبووبێت لهسهر ئهو پۆسته لهلایهن كۆمهڵێك خهڵكی ترهوه، لهسهر ئهوه بووه، كه ئهو پۆسته دووباره نهبێتهوه، بهڵام زۆرینهی سهركردایهتی دهنگیدا ئهو پۆسته دووباره ببێتهوه و ئهو كێشهیه كۆتایی پێهات.
رێبوار: بهڵام بادینییهكان پێداگیرییان نهكرد لهسهر وهرگرتنی ئهو پۆسته؟
مهولود باوهموراد: مافی خۆیانه بۆچی پێداگیری نهكهن، بهڵام بهشێوهیهك كه ببێته مایهی كێشهی گهوره شتی وهها نهبووه.
رێبوار: بهڵام ئێوه بۆ پۆستی ئهمینداری گشتی یهكگرتوو، مهرجی ئهوهتان داناوه، كه زۆرینهی جهماوهری حیزب لهههر كوێ بوو، ئهمیندار لهوێ ههڵدهبژێردرێت، ئایا ئهمه رهنگدانهوهی ئهو ململانێیانه نییه؟
مهولود باوهموراد: راسته ئهوه بڕاوهتهوه كه جهماوهری یهكگرتوو لهكوێ زۆرینه بێت، ئهمینداری گشتیش لهوێ ههڵدهبژێردرێت، بهڵام ئهمه شتی تهقلیدییه، ئهگهر بمانهوێت ئهم تهقلیده بشكێنین، زۆر زۆر ئاساییه، چونكه دهرچوونی بادینییهك یان سۆرانییهك بهبێ یهكتری نابێت، بادینییهكان چوار ئهندامی مهكتهبی سیاسییان ههیه، لهكۆنگرهی پێنجهم مامۆستا دیندار دووهم دهنگی كۆنگرهی بهدهستهێنا، خۆ ئهگهر بهدهنگی بادینییهكان بێت دهرناچێت، بادینییهكان وتیان لهتابلۆی وهزارهتهكان كه بهیهكگرتوو دراوه ناوی ئێمهی تێدا نهبووه، ئێمهش گوتمان كاكه حهقی خۆتانه.
رێبوار: یهكگرتوو لهسهر ئاستی پارێزگای ههولێر، جهماوهری باشی ههیه، بهڵام بهگوێرهی ئهم جهماوهره رێژهیان نییه لهسهركردایهتی یهكگرتووی ئیسلامی، هۆكاری ئهم ناهاوسهنگییه چیه؟
مهولود باوهموراد: ئهمه پهیوهندی بهوهوه نییه كه ئێمه سهركرده دروست بكهین، ئێمه ناتوانین بڵێین دهبێت كهسێك ههر ببێت و ههر سهركرده بێت.
رێبوار: پێتوایه لهناو ئهو جهماوهرهی ههولێر، كهسێك نییه سهركرده بێت؟
مهولود باوهموراد: مهبهستم ئهمه نیه، ئێستا ئهوان چوار ئهندامی سهركردایهتیان ههیه، كه بهگوێرهی جهماوهرهكهی ههولێرمان گونجاوه لهگهڵیان، من تهمهننا دهكهم ببێته پێنج سهركردایهتیش، بهڵام دهبێت ئهوهشمان لهبیر نهچێت كه ئێمه بۆ خۆمان ناتوانین كهسێك بكهینه سهركرده، دهبێت ئهو جهماوهرهی یهكگرتووی ئیسلامی خۆی لهناوچهكهی خۆیدا، به ههوڵ و كارو خهباتی خۆی، ئیفرازی سهركرده بكات، واته سهركرده دهربكهوێت، بۆیه وهك گوتم برادهرانی ههولێر پێویسته كار بكهن، بۆ ئهوهی كۆمهڵێك سهركرده دهربكهوێت و لهكۆنگره دهنگیان پێ بدهن.
رێبوار: وهك باس دهكرێت تۆ یهكێكی لهكاندیدهكان بۆ پۆستی ئهمینداری گشتی یهكگرتوو، ئهگهر یهكلایی بووهوه تۆ كاندیدی، بهرنامهت چی دهبێت؟
مهولود باوهموراد: من مافی خۆكاندیدكردنم ههیه، ئهوانهش كه ئهو مافهیان ههیه، ژمارهیهكی دیاریكراون، من ئهوه ههڵدهگرم بۆ كۆنگره.
رێبوار: بهڵام ئیشت بۆ نهكردووه؟
مهولود باوهموراد: پێموانییه ئیشكردنی بووێت، بهڵام روونكردنهوهی ههندێك ههڵوێستی منی دهوێت، ئهگهر یهكلایی بووهوه، بهڵام ئهوهی ئێستا پێویسته ئهوهیه، كه خوشك و برایانم لهیهكگرتووی ئیسلامی بزانن من یهكێكم لهكاندیدهكان، لهكۆنگرهش یهكلایی دهبێتهوه كه من كاری داهاتووم چی دهبێت، هیوادارم ئهمه لهگۆڤارهكهت بنووسیت، من ئهگهر بمهوێت بهجددی بچمه ناو ئهو ئیشهوه، پرۆژهم دهبێت و ئیشیشی بۆ دهكهم، چونكه من وهك وهزنه شیعر نیم لهناو ئهم بابهتهدا.
رێبوار: بهڵام پێشتر باس لهوه دهكرا، كه ململانێ ههیه لهنێوان باڵی ریفۆرمیست و باڵی موحافیزكارهكاندا، كه تۆ وهك یهكێك لهریفۆرمیستهكان دهناسرێیت و مامۆستا سهلاحهدین و باڵهكهشی وهك موحافیزكار دهناسرێن، ئهویش كاندیدی خۆی دهبێت كه دكتۆر محهمهد ئهحمهده، چ تهعلیقێكت ههیه؟
مهولود باوهموراد: من ئاگاداری شتی وهها نیم، بهڵام لهههموو حاڵهتێكدا، باڵی ریفۆرم ههبێت و نهبێت، ههتا ئهمرم و لهقهبرهكهشمدا ریفۆرمخوازم.
رێبوار: ئهی ههڵوێستت چی دهبێت بهرانبهر بهموحافیزكارهكان؟
مهولود باوهموراد: ئێمه ههموومان برای یهكین، بهڵام موحافیزكار نابینم، من تا ئێستا ههڵوێستێكم نهگرتووه لهناو یهكگرتووی ئیسلامی كوردستاندا، خهڵكێكی عاجز كردبێت، كهسێكم ناوێت ریفۆرمیست نهبێت، پێویستیشم بهوه نییه ئهو منی بوێت.
رێبوار: یهكێك لهئیشكالی كۆنگرهكانی پێشوو، جیاكردنهوهی دهعوه و سیاسهت بوو، پێتانوانیه لهم كۆنگرهیهشدا رووبهڕووی ههمان گرفت ببنهوه؟
مهولود باوهموراد: لهكۆنگرهی پێشوو ههموو لایهكمان ههوڵی ئهمهمان دا ئهمه نهبێته كێشه بۆ حیزب، چونكه پێمانوابوو تا ئهو كاتهی ههموو ئهندامانی حیزب، ئهم فیكرهی پێدهگات و دهبێته قهناعهت بۆ ههموو سهركردایهتی و ئهندامانی حیزب، قسهی لهسهر نهكهین، بهڵام گۆڕانكارییهكانی جیهانی ئیسلامی و عهرهبی وایان كرد، كه مهسهلهی دهعوه و سیاسهتیشی لای ئێمه زیندوو كردهوه، ئهمهش لای ئێمه ئێستا گهییه و تێگهیشتنێكی چونیهكی لهناو حیزبی ئێمه دروست كردووه، كه ئهم بابهته چارهسهر بكهین، چونكه ههردوو پرسهكه گهورهن لای ئێمه، ئهمهش هاودهنگی و كۆدهنگی و تێگهشتنی هاوبهشی بۆ حیزبی ئێمه دروست كردووه، كه ئهم دوو پرسه بخهینه ناو دامهزراوهی تایبهت و جیاواز لهیهك، پێموایه سهركهوتوو دهبین، تهرحێكی تریش ههبوو، كه یهكگرتوو بكرێته چوارچێوهیهك بۆ كاری دهعوه و حیزبێكی نوێش دروست بكهین، بهڵام بهبڕوای من قۆناغهكه یارمهتیدهری ئهوه نییه، كه یهكگرتوو بكهینه جهماعهتێكی دهعهوی و حیزبێكی سیاسیش دروست بكهین.
رێبوار: واته لهناو یهكگرتوو ئهم بیرۆكهیه ههبووه؟
مهولود باوهموراد: بهڵێ ههبووهو تهرح كراوهو لهسهركردایهتیش موناقهشهمان كردووه، چونكه ههموو شتهكانی كۆنگرهمان لهسهركردایهتی تاوتوێ كردووه، باوهڕناكهم لهكۆنگره لهلایهن لیژنهی باڵاوه تهرح بكرێت، بهڵام رهنگه خهڵكێك ههبێت تهرحی بكات.
رێبوار: لهماوهی كۆنگرهی پێشوو لهگهڵ كۆنگرهی ئێستا، گهورهترین كێشهی ئێوه وهك حیزب چی بووه؟
مهولود باوهموراد: ئێمه كێشهی داراییمان ههبووه، كێشهمان ههبووه لهسهر چۆنێتی بهدهمهوهچوونی خۆپیشاندانهكانی 17ی شوبات، چونكه دهڤهرهكان جیاواز بوون، ئێمه لهههردوو دهڤهرهكه ههین، لهولا دهكرا و لێره نهبوو، بۆیه ئێمه جۆرێك لهناهاوسهنگیمان بۆ دروست ببوو، لهماوهی رابردوودا لهڕووی رێكخستنهوه گهشهمان نهكردووه.
رێبوار: بهڵام هۆكارهكانی دهزانن چییه؟
مهولود باوهموراد: ئهوه كهمتر پهیوهندی به یهكگرتووهوه ههیه، بهڵكو زیاتر پهیوهندی به حیزب بچوككردنهوهو حیزب نامۆكردن و حیزب گهڕوگولكردنهوه ههیه، بهشێكیشی پهیوهندی بهمامهڵهی قیادهی سیاسی ئهو حیزبهوه ههیه، كه بڕیار و سیاسهتهكانی بهدڵی ههموو حیزب نهبووبێت، یهكێك لهكێشهكانمان ئهو دهرهنجامه بوو كه لهههڵبژاردنی پهرلهمانی كوردستان بهدهستمان هێنا، كه بهراستی ئهوه ساردكردنهوه و خهمساردی زۆری لهناو حیزبدا دروست كرد، كێشهیهكی تر كه لهكۆنهوه لهگهڵ خۆماندا هێناومانه، كێشهی پۆستی تایبهته لهناو حیزبدا، بۆ نموونه كێ كاندید بێت بۆ پهرلهمان و بۆ ئهنجومهنی نوێنهرانی عێراق و كێ ببێته وهزیر و ئهو شتانه، ئهمهش كێشه بۆ ئهندامان دروست دهكات، چونكه ههر كهسه و لهلایهن خۆیهوه دهیهوێت ئهو پۆستانه وهربگرێت و تموحیان ههیه، دهمهقاڵهیهك لهدهوری مهكتهبی سیاسی دروست دهكات و بچووكی دهكاتهوه، وای لێدهكات كه رۆڵێكی وههای نهمێنێت لهناو حیزبدا، بهئیعتیباری ئهوهی كه ههموو پۆستهكانی لهخۆیدا قۆرغ كردووه، تا ئهو رادهیهی كه ئهندام ناوچهیهك كه عومری وهزیفیشی نهبێت، قسهی لهسهر ئهم بابهته كردووه.
رێبوار: بهڵام لهماوهی رابردوودا مهكتهبی سیاسی بۆ پۆستهكانی بۆ خۆی قۆرغ كردبوو؟
مهولود باوهموراد: لهبهر ئهوهی پۆستهكان كهم بوون، ئێمه وهزیرێكمان بهردهكهوێت، ئێمه لهرێگهی ئهو وهزیرهوه پهیوهندیمان لهگهڵ حكومهت ههیه، ئهو تاكه وهزیرهش ئهگهر ئهندامی مهكتهبی سیاسی بێت، باشتر حاجهی ئێمه دهگهیهنێت بهحكومهت، پهرلهمانتاریش ئهنجومهنی سهركردایهتی بڕیاری لێدهدات، نهك مهكتهبی سیاسی.
رێبوار: لهكۆنگرهكانی پێشوو كاتێك باس لهگۆڕینی ئهمیندار دهكرا كێشه و گرفت دروست دهبوو، بهڵام لهم كۆنگرهیهدا ئهمینداری یهكگرتوو خۆی رایدهگهیهنێت، كه خۆی بۆ خولێكی تر ناپاڵێوێت، ئهمه هۆكاری چیه؟
مهولود باوهموراد: مهسهلهی خۆكاندیدنهكردنهوهی ئهمینداری گشتی لهو كۆنگرهیه، هۆكارهكهی ئهوهل و ئاخر بۆ بڕیاری خۆی دهگهڕێتهوه، خۆی ئهم بڕیارهی داوه، هۆكارهكهشی پهیوهندی به رابردووی ئهوهوه ههیه، بۆ مێژوو دهڵێم لهكۆنگرهی پێنجیش داوای كرد خۆی كاندید نهكات، لهكۆنگرهی چواریش گوتی كێ ئامادهیه بێته پێشهوه، من حهز دهكهم واز بهێنم.
رێبوار: بهڵام سهرۆكی ههموو حزبهكان لهكۆنگره ئهم قسهیه دهكهن؟
مهولود باوهموراد: وهڵا ئهویان بهجدی بوو، هیچ گومانم لهوه نییه، بهڵام هیچ كهس ئامادهیی خۆكاندیدكردنی نهبوو، چونكه ئهو خۆی كاندید بكردبایه، لانیكهم دوو لهسێی دهنگهكانی دهبرد، كهسی تر به یهك لهسێی دهنگهكان خۆی ناپاڵێوێت، كاتێك خهڵكێكی تر دهتوانێت خۆی كاندید بكات، كه مامۆستا خۆی كاندید نهبێت. من پێم وابوو، كهس خۆی كاندید ناكات گهر ئهو ههبێت، لهبهرئهوه ئهم جاره خۆی یهكلایی كردهوه. مامۆستا لهبهر ئهوهی پێشتر ئهو قسانهی لهكۆنگره كردبوو و سهری نهگرتبوو، ئهم جارهیان خۆی یهكلایی كردهوه، چونكه زانی تا ئهو كاندید بێت ئهم دۆخه ناگۆڕێت، لهبهرئهوه بهئیراده و حهزی خۆی لهكۆبوونهوهی فراوانی سهكردایهتی 15/10/2011 رایگهیاند، كه وهك ئهمینداری گشتی یهكگرتوو خۆی ناپاڵێوێت، ئێمهش گوتمان جارێ بۆ ئهمه زووه، ئهمه بهكۆنگره بسپێره، مامۆستا لهم چهند رۆژه عهزم و جهزمی كرد، كه بۆ رای گشتی رایبگهیهنێت، بۆیه ئهوه بهشێكه لههۆكارهكان. پاڵنهری تر ئهوهیه، كه مامۆستا باوهڕی وایه ئهو مشتومڕه زۆرهی لهسهر سهركردهی حزبهكان دهكرێت، كه تا مردن كورسیهكهیان تاپۆ كردووه، مهگهر نهخۆش بكهون و بۆ كوڕهكانیان وازی لێ بهێنن، یا تابوت و قهبر وازیان پێ لێبهێنێت، ئهمانه كاریگهری دهروونی لهسهر دروست كردبوو و دهیگوت دهبێ من نمونهیهك پێشكهش بكهم، دهبێ ئهم كهلتووره كۆتایی پێبهێنم و لهخۆمهوه دهست پێبكهم، جگه لهپاڵنهره زاتیهكانی خۆی، لهگهڵ ئێمهش باسی لهوه دهكرد، كه مهسهلهی سهرۆكایهتی لهناو گهنج و رای گشتیدا، بههۆی ئهوهی نوسهران و رۆشنبیران ئهوهنده قسهیان لهسهر كردووه، لهكورسیهوه بۆ قهبر یا لهزهلیلبوونهوه بۆ كوڕ و منداڵ و خزم و كهسوكار، ئهم باسانه تهواو بێ لهزهت بووه و من حهز دهكهم نمونهیهكی پێچهوانه پێشكهش بكهم.
رێبوار: كاتێك ئهو واز دههێنێت لهیهكگرتوو، داهاتووی ئهو چی دهبێت لهناو یهكگرتوودا؟
مهولود باوهمراد: هێندهی من لێمبیستبێت، مامۆستا باس لهوه دهكات، دهڵێ ئهم قۆناغهی لهدهرهوهی حزبم، دهمهوێ هیچ پۆستێكم نهبێت، بهڵام ههر چاوم لهحزب دهبێ و ههرچی بزانم و پێم بكرێت بۆی دهكهم، ئهمه یهكهم، دووهمیش مامۆستا پێیوایه ئهم ماوهیه بڕێك خهریكی خوێندنهوهو خۆمهشغولكردن بێت لهگهڵ نوسین، وهك ئهوهی لهعهرهبیدا پێی دهڵێن (اسراحه المقاتل)، واته تۆزێك ئیسراحهتێك بهخۆی بدات. مامۆستا لهفهزایهكی كراوهدا دهبێ، خۆشی خاوهن ئهزموون و ریشسپی ههموو لایهكیشمانه.
رێبوار: خهڵكێك ههیه لهیهكگرتوو تۆراوه، چ بهرنامهیهكتان ههیه بۆ ئاشتكردنهوهی ئهم خهڵكه؟
مهولود باوهموراد: مهكتهبی رێكخستن بڕیاره لهو بارهوه پلانێكی ههبێت، جگه لهوهش قسهی خۆمان بێت، گهر مهسهلهی حزبایهتی بۆ دهنگدان بێت، ئهوا تا ئێستاش خهڵكه زویرهكهی ئێمه ههر دهنگ به ئێمه دهدهن، بۆیه گرفتێكی ئهوتۆمان نییه “به پێكهنینهوه”.
رێبوار: مامۆستا عهبدولڕهحمان سدیق دهگهڕێتهوه ناو حزب؟
مهولود باوهموراد: مامۆستا عهبدولڕهحمان زویر نهبووه، ههر وازی لهحزب هێناوه و ئهندامی حزب نییه. ههموو ئهوانهی وازیان هێناوه لهحزب، هیچ پهیوهندیهكیان بهحزبهوه نهماوه. ههموو خهڵكه نیگهران و ساردبووهوه و زویر بوو و بێتاقهتبووهكان و خاوهن گلهییهكان لهحزب، ئهوان ههر ئهندامی حزبن، لهجێگه و پۆستێكدا بن، مافهكانی لهسهر حزب نافهوتێ و مافی حزبیش لهسهر ئهو نافهوتێ، بهڵام گرنگ ئهوهیه ئهم رایهڵی پهیوهندیه ههر ماوه لهگهڵ ئهوهشدا كه ساردوسڕیهكی پێوه دیاره، بهڵام كاتێك دهچێتهدهر لهحزب، ئهوا پهیوهندی بهحزبهوه نامێنێت.
رێبوار: بهكورتی باسی ئهو پڕۆژهیهی رێكخراوی NDI بكه؟
مهولود باوهموراد: NDI بهشێكی ههیه بهناوی ئهحزابی سیاسی، هاوكاری لهگهڵ ههموو حزبه سیاسییهكان دهكات، ئێمهش لهگهڵ ئهو حزبه سیاسیانه داین لهمهسهلهی خولی راهێنان بۆ ههڵبژاردن و كۆڕ و سیمینار هاوكارییان كردووین. لهمهسهلهی حزبیشدا ئێمه كۆنگره دهبهستین، ئهوانیش ئامادهییان نیشاندا كه هاوكاریمان بكهن، كۆمهڵێك ئهزموون و رێنماییمان بدهنێ، كه یارمهتیدهر بێت بۆ چۆنیهتی بهستنی كۆنگرهیهكی سهركهوتوو. ئهوان هاتنه ئێره خولێكیان بۆ كردینهوه، بۆ ئهو خهڵكانهی خهریكی كاروباری كۆنگره دهبین، تهرحێكیشیان پێداین بۆ حزبێكی سیاسی كه دروستی بكهن. ئهم رێكخراوه ئهمریكیهو ئهو تهرحانهشی كه پێشكهشی دهكات، حزبی لیبڕاڵی و ههڵبژاردنه، كهمتر بهواقعی حزبایهتی لهوڵاتی ئێمهدا دهخوات، بۆیه پڕۆژهی دروستكردنی حزبێكی سیاسیان پێداین، ههیكهلێكی زۆر وردییان بۆ حزبهكهی خۆمان یهكگرتوو دروست كرد، ههیكهلێكی پێشنیاركراوی یهكگرتوویشیان پێداین، وتیان ئهمهش بۆ ئێوه گونجاوه، ئێمه لهسهر ههیكهله پێشنیاركراوهكهی ئهوان كارمان كردووه، تا ئێستاش بۆ ههموو سهركردایهتی یهكگرتوو و مهكتهبی سیاسی دوو خولیان بۆ كردووینهتهوه، خولێكیان تهنها ئهو كهسانه بهشداریمان تێداكرد كه پهیوهندیدارین بهكۆنگره، دوای پێشكهشكردنی پڕۆژهكهی یهكگرتوو، دوو خولی تریان بۆ كردینهوه، جگه لهخوله سهرهتاییهكه، لهیهكێكیاندا چوینه رێكخراوهكهو لهوێ بهشداریمان دهكرد، یهكێكی تریان لهناو مهكتهبی سیاسی بۆ كردینهوه، كه مهكتهبی رێكخستن و مهكتهبی راگهیاندن و من و مهكتهبی ههڵبژاردن و دهزگای ههڵبژاردنی یهكگرتوو بهشداریمان تێدا كرد، دهزگای ههڵبژاردنی ئێمه رێكخهری كاری ئێمهو ئهو رێكخراوهیه، ئهوانیش ئێستا باوهڕیان وایه خولێكی تریشمان ماوه بیبینین سهبارهت بهتهكنیكهكانی كۆنگرهیهكی سهركهوتوو، ههرچهنده ئێمه لهسهر لێواری كۆنگره داین.
رێبوار: پێتانوایه ئهو پڕۆژهی ههیكهلیهتهی پێشكهش بهئێوه كراوه، گونجاو بێت بۆ یهكگرتوو؟
مهولود باوهموراد: ئهو پڕۆژه پێشنیاركراوه تایبهت بوو بهیهكگرتوو، نهوهك هی ههر حزبێك بێت، ئێمه لهههیكهلی حزبدا بهشێكی زۆر باشمان گونجاندوه، ئێستاش لهپهیڕهوی ناوخۆدا بهشێكی باشمان جێبهجێ كردووه، بهڵام ناتوانین ههموو تێگهیشتنهكانی ئهوان بۆ حزبێكی لیبڕاڵی – دیموكراتی لهكۆمهڵگای ئهمریكا و ئهو كۆمهڵگایانهی بهرهو دیموكراتی دهچن، وهرگرین، چونكه ئهم پڕۆژهیه لهوڵاتی ئێمهدا سهرناگرێت، بۆ نمونه ئهوان پێیانوایه مهكتهبی سیاسی نهمێنێت، ههركهس كۆمهڵگا ههڵیبژارد، لای تۆش وهك ههڵبژێردراو وابێت، بۆ نمونه ئهو كهسهی لهههڵبژاردن دهبێته ئهندامی پهرلهمانی عێراق یا كوردستان، راستهوخۆ ببێته ئهندامی سهركردایهتی، لای ئێمه ئهو ئهتهكێته نییه، بهڵكو دهبێ ئهندامی سهركردایهتی حزب لهلایهن حزبهوه ههڵبژێردرێت، ئهم دوو شته لێك جیاوازن، حزب پێشهوایهتی دهكات و پڕۆژه پێشكهش دهكات، ئهفكار و تهسهوراتی ههیه، بهڵام جهماوهر وا نییه. ههروهها ئهوان پێیان باشه مهكتهبی سیاسی نهبێت، بهڵكو ناوبنرێ دهزگایهكی تهنفیزی، پێیانوایه دابهشكردنی حزب لهسهر بنهمای جوگرافی بێت، ئهمه قسهیهكی باشه، بهڵام ئێمه لهههموو جوگرافیایهكدا وجودمان نییه. ئهوان پێیان وایه رێكخراوهكانی كۆمهڵگای مهدهنی لهلاوان و ئافرهتان، رێكخراوی سهر به حزب بن و راستهوخۆ ناوی یهكگرتوویان لهسهر بێت، دهڵێن بۆچی بهشێك نین لهرێكخستنهكانی ئێوهو لهدهرهوهی حزبن؟ بۆ حهز دهكهن بڵێن رێكخراوێكن سهر به ئێمهن، بۆ ناڵێن رێكخراوی ئێمهن؟ پێیانوایه ئهمه ههڵهیه، با خهڵكی تر بچێ رێكخراوی كۆمهڵگای مهدهنی دروست بكات، بهڵام مادام پشتگیری پڕۆژهیهك دهكات كه هی یهكگرتووه، كۆمهڵێك خهڵكی خوێندهوار لهخۆ دهگرن، لهقوتابی قۆناغه جیاوازهكان و حهقی خۆیان ئهندامی حزب بن، با رێكخراوهكهشیان بهشێك بێت لهڕێكخستنی حزب. پێداگییریان دهكرد، كه لهپێڕهودا بنوسرێت ئهمانه ئهندامی حزبن، ئهم رێكخراوهش رێكخراوی حزبه، گوتمان ئێمه شتی وا ناكهین، لێره خهڵك حزب به گهڕوگول دهزانێ، چۆن دهتوانین ئهمه بكهین. جا ئهم تێگهیشتنهی ئهوان لهگهڵ ژینگه سیاسیهكهی ئێمهدا ناگونجێت، بهو نهریت و كهلتووره سیاسیه ناخوات كه لهوڵاتی ئێمهدا ههیه، بۆیه رهنگه زۆر لهشتهكانیمان پێ جێبهجێ نهبووبێت، بهڵام زۆر كهڵكمان لێ وهرگرتووه، واته بهستایلی یهكگرتوو بهگوێی ئهوانمان كردووه.
رێبوار:لهكاتی رووداوهكانی بادینان، پارتی ئێوهی تۆمهتبار كرد بهوهی كه ههرزوو پهنجهی تۆمهتتان بۆ ئهوان درێژكردووه، ههتا فازل میرانی دهڵێت ئێمه بهو وهفده و ئهندامانی ئهو وهفدهوه، بۆ چارهسهركردنی ئهو كێشهیه چووین، بهڵام ئێوه رهتتان كردهوه كه دانیشتن ئهنجام بدهن، ئهمهیان بۆ؟
مهولود باوهموراد: رهتكردنهوهی كۆبوونهوهكه بههیچ شێوهیهك پهیوهندی بهوهوه نییه كه ئێمه بمانهوێت پارتی ئیحراج بكهین، بهڵام تهكنیك و ئالییهتی رێكخستنی دانیشتنهكهوه ههبووه و زۆر مهحكهم و توندوتۆڵ نهبوو، ئێمه كۆمهڵێك داوای زۆر سادهمان ههبوو، چهند كهسێكمان گیرابوون وتمان بۆمان ئازاد بكهن، بۆ ئهوهی ئیحراج نهبین لهبهرانبهر جهماوهرهكهمان.
رێبوار: عهلی باپیر دهڵێت ئهو بابهته وهك شتێكی سهرهكی باس نهكراوه، ئهمه تاچهند راسته؟
مهولود باوهموراد: ئاخر ههڵه تهكنیكییهكه لێرهدایه، رهنگه برادهرانی پارتی وایان وهرگرتبێت، كه ئێمه ئهم بابهته بهشتێكی جددی وهرناگرین، رهنگه مامۆستا عهلیش ههروا تێگهشبێت، چونكه ئێمه پێنج رۆژ پێش ئهو كۆبوونهوهیه بهمامۆستا عهلیمان گوتووه و ناوهكانیشمان داوهتێ، كه كێمان گیراوه و داوای ئازادكردنی دهكهین.
رێبوار:بهڵام دوایی چۆن رازی بوون بهدانیشتن لهگهڵ نێچیرڤان بارزانی، لهكاتێكدا ئێوه پێشتر دانیشتنتان رهت دهكردهوه، چونكه لهدهرهوه خوێندنهوهیهك ههیهو پێیوایه ئێوه تهحهفوزتان لهسهر مهسرور بارزانی ههبووه؟
مهولود باوهموراد: بههیچ شێوهیهك وا نییه، من بهڕاشكاوی پێت دهڵێم، یهكێك لهئیحراجییهكان بۆ ئێمه كه پێشمان ناخۆش بوو، ئهوهبوو كه ئێمه ئامادهی ئهو كۆبوونهوهیه نهبووین، چونكه كاك مهسعود كوڕی خۆی ناردبوو بۆ ئهو كۆبوونهوهیه، بهسیفهتی ئهوهی كوڕی خۆیهتی و ئهندامی مهكتهبی سیاسی پارتیشه، ئێمه پێمان ناخۆش بوو ئهو شته ئاوا كهوتهوه، بهڵام نهشمان ئهتوانی ههتا ئهو خواسته سادانهمان جێبهجێ نهكرێ بچینه ئهو كۆبوونهوهیه، سهبارهت بهكاك نێچیرڤانیش موبادهرهكه لهلایهن ههردووكمانهوه بوو، ئێمه پێمانوانییه ههتا دنیا دنیایه لهیهك جیا بین.
له سڤیلهوه…..